İudanın öpüşü — Vikipediya

İudanın öpüşü və ya İsaya xəyanət — Sinoptik İncillərə görə, İudanın İsa Məsihin kimliyini qılınc və dəyənəklərlə onu həbs etməyə gələn baş kahinlərə və ağsaqqallara ifşa etməsi ilə xarakterizə olunan hadisə. Sonuncu şam yeməyindən sonra İuda Qefsimaniya bağında İsanı öpür və onun Sinedrion polisi tərəfindən həbs olunmasına səbəb olur.

Əhdi-cədidin Məsihin həyatına aid hissəsində İsanın başına gələcək xəyanət və öz ölümü barədə kəhanəti birbaşa düşmən qüvvələr tərəfindən ələ keçirilməsinə və edamına işarə edir.

Daha geniş mənada isə, İudanın öpüşü ifadəsi "zahirən dostyana görünən, əslində isə altında pis niyyətlər yatan əməl"ə istinad edir.^[1]

Əhdi-Cədiddə[redaktə | mənbəni redaktə et]

İuda İsanın 12 müridindən biri idi. Müridlərin əksəriyyəti Qalileyadan olsa da, İuda İudeyadan idi.^[2] Həm Mattanın (26:47–50), həm də Markın (14:43–45) nəql etdiyi müjdədə yunanca "sevgi ilə öpmək, oxşamaq" mənalarına gələn καταφιλέω felindən istifadə olunub.^[3] Plutarx da Makedoniyalı İsgəndərin Baqoyu öpdüyü məşhur səhnəni təsvir edərkən məhz bu sözü işlədib.^[4]

Matta 26:50-ə əsasən, İsa İudaya belə cavab verir: "Dostum, nə etmək üçün burdasansa, bax, onu et." Luka 22:48-də isə İsanın "İuda, Tanrının Oğluna öpüşlə xəyanət edirsən?" dediyi qeyd edilir.^[5]

Bundan sonra İsa dərhal həbs edilir.^[6]

İncəsənətdə[redaktə | mənbəni redaktə et]

Fra Beato Ancelikonun çəkdiyi fresko, San Marko, Florensiya, 1437–1446
İsanın həbs olunması, Karavacco, 1602
İudanın öpüşü, Uilhelm Marstrand, 1830 və 1873-cü illər arası
İudanın öpüşü, Qüstav Dore, 1865
İudanın öpüşü, Ceyms Tisso, Bruklin muzeyi, 1886 və 1894-cü illər arası

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

↑ "Judas kiss". TheFreeDictionary.com. 2017-12-07 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-01-27.
↑ Judd Jr., Frank. "Judas in the New Testament, the Restoration, and the Gospel of Judas". Brigham Young University Studies. 45 (2). 2006: 35–43. JSTOR 43044515. 2022-02-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-02-06 – JSTOR vasitəsilə.
↑ "καταφιλέω". 2022-02-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 6 fev 2022.
↑ Plutarch. 67.4 // Alexander. Bernadotte Perrin tərəfindən tərcümə olunub. 1919. 2022-02-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-02-06. λέγεται δὲ μεθύοντα αὐτὸν θεωρεῖν ἀγῶνας χορῶν, τὸν δὲ ἐρώμενον Βαγώαν χορεύοντα νικῆσαι καὶ κεκοσμημένον διὰ τοῦ θεάτρου παρελθόντα καθίσαι παρ᾽ αὐτόν: ἰδόντας δὲ τοὺς Μακεδόνας κροτεῖν καὶ βοᾶν φιλῆσαι κελεύοντας, ἄχρι οὗ περιβαλὼν κατεφίλησεν
↑ "Dear, John. "On Holy Thursday, betrayal and friendship", National Catholic Reporter, March 27, 2012". February 6, 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: February 6, 2022.
↑ Matthew 26:50

Xarici keçidlər[redaktə | mənbəni redaktə et]

[1] "Judas kiss". TheFreeDictionary.com. 2017-12-07 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-01-27.

[2] Judd Jr., Frank. "Judas in the New Testament, the Restoration, and the Gospel of Judas". Brigham Young University Studies. 45 (2). 2006: 35–43. JSTOR 43044515. 2022-02-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-02-06 – JSTOR vasitəsilə.

[3] "καταφιλέω". 2022-02-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 6 fev 2022.

[4] Plutarch. 67.4 // Alexander. Bernadotte Perrin tərəfindən tərcümə olunub. 1919. 2022-02-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-02-06. λέγεται δὲ μεθύοντα αὐτὸν θεωρεῖν ἀγῶνας χορῶν, τὸν δὲ ἐρώμενον Βαγώαν χορεύοντα νικῆσαι καὶ κεκοσμημένον διὰ τοῦ θεάτρου παρελθόντα καθίσαι παρ᾽ αὐτόν: ἰδόντας δὲ τοὺς Μακεδόνας κροτεῖν καὶ βοᾶν φιλῆσαι κελεύοντας, ἄχρι οὗ περιβαλὼν κατεφίλησεν

[5] "Dear, John. "On Holy Thursday, betrayal and friendship", National Catholic Reporter, March 27, 2012". February 6, 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: February 6, 2022.

[6] Matthew 26:50

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]