Vilyam Krimer — Vikipediya

Vilyam Krimer
William Randal Cremer
Doğum tarixi	18 mart 1828
Doğum yeri	Fareham,Böyük Britaniya
Vəfat tarixi	22 iyul 1908 (80 yaşında)
Vəfat yeri	London, İngiltərə
Vəfat səbəbi	ağciyər iltihabı
Vətəndaşlığı	İngiltərə
Elmi dərəcəsi	professor
Üzvlüyü	Birinci İnternasional[d]
Mükafatları	Nobel sülh mükafatı
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Vilyam Krimer - Ümumiyyətlə Randal olan göbək adıyla tanınan 1903-cü ildə Nobel Sülh Mükafatını qazanan, İngilis Liberal Parlament üzvü və pasifist.

Həyatı[redaktə | mənbəni redaktə et]

Krimer İngiltərədə, Hampşirdə kiçik kasıb işçi sinifi olan bir ailənin uşağı olaraq doğulmuşdur. Doğumunun ardından ailəsi onu, digər iki qardaşıyla birlikdə uşaqlar evinə buraxaraq onları tərk etmişdir. 15 yaşına çatanda bir dülgər sexində şagird olaraq işə başladı. 1852-ci ildə isə Londona gedərək dülgər ustalığı etməyə başlamışdır.30 yaşına çatdığında işçilərin gündə doqquz saat işiylə əlaqədar Londonda dülgərlər ilə birlikdə kampaniya təşkil etdi. Bu kampaniya sayəsində London Ticarət Şurası üzvlüyündə milli bir lider halına gəldi.

Krimer 1864-cü ildə qurulan Beynəlxalq İşçi Birliyinin 1865-ci ildə yeni baş katibi seçildi. Lakin iki il sonra bu vəzifəsindən istefa etdi. 1874-cü ildə Parlament üzvü üçün namizəd oldu, lakin qazana bilmədi. Ardından 1885-ci ildən 1895-ci ilə qədər və daha sonra vəfat etdiyi 1908-ci ilə kimi müstəqil Parlament üzvü olmuşdur.

Krimerin evləndiyi ilk həyat yoldaşı 1874-cü ildə, ikinci həyat yoldaşı isə 1884-cü ildə ölmüşdür. 1903-cü ildə Nobel Sülh mükafatından £ 8000 sterlinq qazanmışdır. 1875-ci ildə Haggerstonda qurulan bir İbtidai məktəbə Vilyam Krimer adı verilmişdir.

Aldığı mükafatları və ilkləri[redaktə | mənbəni redaktə et]

• Krimer 1903-cü ildə Beynəlxalq arbitraj mövzusunda etdiyi işlər ilə Amerika Birləşmiş Ştatları və İngiltərə arasında 1897-ci ildə imzalanan təhkim anlaşmasındakı fəaliyyətləri səbəbiylə Nobel Sülh Mükafatını almağa haqq qazanmışdır.
• Ayrıca Krimer Parlamentlər Arası Birlik qurucuları arasında yer alır.
• 1907-ci ildə isə Fransa Légion d'honneur nişanını almağa haqq qazanaraq, cəngavər oldu.

Xarici keçidlər[redaktə | mənbəni redaktə et]

• Nobel Committee information on 1903 Peace Prize Arxivləşdirilib 2004-08-24 at the Wayback Machine
• About Sir Randal Cremer
• The Hugh & Helene Schonfield World Service Trust
• Link to article about Cremer by Simon Hall-Raleigh in Journal of Liberal History, Issue 9, December 1995 Arxivləşdirilib 2008-05-28 at the Wayback Machine

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]