Soğan — Vikipediya

Soğan
Soğan
Elmi təsnifat
	Domen: Eukariotlar Klad: Diaphoretickes Ranqsız: Arxeplastidlər Aləm: Bitkilər Klad: Streptophyta Klad: Embryophytes Klad: Polysporangiophytes Klad: Tracheophytes Klad: Toxumlu bitkilər Klad: Çiçəkli bitkilər Klad: Birləpəlilər Dəstə: Qulançarçiçəklilər Fəsilə: Nərgizçiçəyikimilər Yarımfəsilə: Allioideae Triba: Allieae Cins: Soğan
Beynəlxalq elmi adı
	Allium L., 1753[…];
ITIS	42634
NCBI	4678
EOL	17858

Soğan (lat. Allium) — bitkilər aləminin qulançarçiçəklilər dəstəsinin nərgizçiçəyikimilər fəsiləsinə aid bitki cinsi.

Qida məhsulu kimi mətbəxdə bişmiş və çiy halda istifadə edilir.

Müalicəvi əhəmiyyəti[redaktə | mənbəni redaktə et]

Soğanın insan sağlığına çox böyük xeyri varmış. ABŞ-nin Kaliforniya Universitetinin əməkdaşı Dr.M.Lepinsky öz araşdırmaları nəticəsində bu qənaətə gəlmişdir ki, soğan istifadə olunması vacib olan qida məhsulları arasında mühüm yerlərdən birini tutur.

Soğan qanda şəkərin miqdarını və təzyiqi aşağı salır
Həzmi asanlaşdırır
Bağırsağı təmizləyir
Bədəndəki yaraların yaxşılaşmasını sürətləndirir
Ürəyin funksiyasını gücləndirir

Bütün bunlarla yanaşı soğanın antibakteriyal təsirindən istifadə edərək epidemik xəstəliklərin qarşısını almaq mümkündür. Bu zaman 300 qram soğanı əzdikdən sonra üzərinə 600 qram şərab əlavə edərək 100 qram balla qarışdırın və hər gün bir qaşıq istifadə edin^[3].

Növləri[redaktə | mənbəni redaktə et]

Allium ampeloprasum L.
Mavi soğan (Allium caeruleum Pall.)
Adi soğan (Allium cepa L.)
Uzunerkəkcikli soğan (Allium macrostemon Bunge)
Sarımsaq (Allium sativum L.)
Qaya soğanı (Allium saxatile Bieb.)
Parlaq soğan (Allium splendens Willd. ex Schult. et Schult. fil.)
Ayı soğanı (Allium ursinum L.)
Qələbə soğanı (Allium victorialis L.)

Digər növləri[redaktə | mənbəni redaktə et]

Dində[redaktə | mənbəni redaktə et]

"Quran"da soğan haqqında belə bir ifadə var:

"Ey Musa, biz tək növ yeməyə əsla dözə bilməyəcəyik, yetər artıq bizim üçün Rəbbinə dua et, bizə yetişdirdiyi şeylərdən; tərəvəzindən, sarımsağından, mərciməyindən və soğanından çıxarsın."^[4]

— Bəqərə surəsi, 61

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

↑ CHASE M. W., REVEAL J. L., FAY M. F., Reveal J. L., Fay M. F. A subfamilial classification for the expanded asparagalean families Amaryllidaceae, Asparagaceae and Xanthorrhoeaceae (ing.). // Botanical Journal of the Linnean Society / M. F. Fay Wiley-Blackwell, Linnean Society of London, OUP, 2009. Vol. 161, Iss. 2. P. 132–136. ISSN 0024-4074; 1095-8339 doi:10.1111/J.1095-8339.2009.00999.X
↑ Linney K. Genera plantarum eorumque characteres naturales, secundum numerum figuram, situm, & proportionem omnium fructificationis partium. 5 Stokholm: 1754. S. 143. doi:10.5962/BHL.TITLE.746
↑ [1]^{[ölü keçid]}
↑ Quranda adı çəkilən bitkilər Arxivləşdirilib 2013-07-29 at the Wayback Machine (az.)

Həmçinin bax[redaktə | mənbəni redaktə et]

[_52ab5d71338d4ff0-1] CHASE M. W., REVEAL J. L., FAY M. F., Reveal J. L., Fay M. F. A subfamilial classification for the expanded asparagalean families Amaryllidaceae, Asparagaceae and Xanthorrhoeaceae (ing.). // Botanical Journal of the Linnean Society / M. F. Fay Wiley-Blackwell, Linnean Society of London, OUP, 2009. Vol. 161, Iss. 2. P. 132–136. ISSN 0024-4074; 1095-8339 doi:10.1111/J.1095-8339.2009.00999.X

[_54b4a2fed425f969-2] Linney K. Genera plantarum eorumque characteres naturales, secundum numerum figuram, situm, & proportionem omnium fructificationis partium. 5 Stokholm: 1754. S. 143. doi:10.5962/BHL.TITLE.746

[3] [1]^{[ölü keçid]}

[4] Quranda adı çəkilən bitkilər Arxivləşdirilib 2013-07-29 at the Wayback Machine (az.)

[1]

[2]

[3]

[4]