Sent-Ceyms parkı — Vikipediya

Sent-Ceyms parkı
Sent-Ceyms parkı
	St. James's Park
Məlumatlar
Parkın tipi	Şəhər parkı
Yerləşməsi	Vestminster, London,; Birləşmiş Krallıq
Koordinatları	51°30′06″ şm. e. 0°07′55″ q. u.
Sahəsi	23 ha
Yaradılıb	1603
Tabeçiliyi	The Royal Parks
Statusu	ilboyu açıq
Ən yaxın ictimai nəqliyyat	Metro:; St. James's Park; Westminster; Vağzal: Victoria
Saytı	royalparks.org.uk/parks/…
Xəritədə yeri
	Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Sent-Ceyms parkı (ing. St. James's Park) — Londonun mərkəzi hissəsində, Vestminsterdə yerləşən, "Londonun yaşıl zolağı"nın başlandığı 23 hektar sahəsi olan park. Park Müqəddəs kiçik Yakova həsr olunmuş cüzam xəstəxanasının adını daşıyan Sent-Ceyms bölgəsinin ən cənub nöqtəsində yerləşir.

Coğrafi yerləşməsi[redaktə | mənbəni redaktə et]

Sent-Ceyms parkından qərbə doğru Qrin-park, Hayd-park və Kensinqton bağları uzanır. Parkın şimal hissəsində Sent-Ceyms sarayı, qərbində Bukingem sarayı, şərqində isə Xarici işlər nazirliyi yerləşir.

Tarixi[redaktə | mənbəni redaktə et]

Sent-Ceyms parkı Londonun ən qədim parkı hesab olunur. 1532-ci ildə VIII Henrix ərazisindən Tiburn yeraltı çayı keçən bataqlığı İton kollecindən satın aldı. Bu ərazi Henrixin kardinal Uolsidən yenicə aldığı və sonradan Uaythol adlandırılan York-Pleysdən qərbə doğru uzanırdı. Kral buranı öz iqamətgahına çevirmək istəyirdi. 1603-cü ildə taxta çıxan I Yakov əmr etdi ki, parka su çəkilsin, abadlaşdırılsın və ekzotik heyvanlar, o cümlədən dəvə, timsah və fil gətirilsin. Həmçinin ekzotik quşlar parkdakı quş damlarında saxlanılırdı.^[1]

II Karl Fransada sürgündə olduğu illərdə Fransa kral saraylarının gözəl işlənmiş gül bağçalarından təsirlənmişdi və onun taxta çıxmasından sonra, Sent-Ceyms parkı, böyük ehtimalla fransız landşaft dizayneri Andre Molle tərəfindən daha rəsmi stildə yenidən dizayn olundu. Bura 775x38 metr ölçüdə kanalın yaradılması da daxil idi. II Karl parkı ictimaiyyət üçün açdı və buranı daha çox qonaqları və məşuqələrini əyləndirmək üçün istifadə edirdi. Park həmçinin ekspromt çıxışlar məkanı kimi də məşhur idi. Bu haqda 2-ci Roçester qrafı Con Vilmot özünün "Sent-Ceyms parkında gəzinti" (A Ramble in St. James's Park) poemasında bildirir.^[2]

17-ci əsrin sonları - 18-ci əsrin əvvəllərində parka inəklər də buraxıldı və Zaxariya Konrad fon Uffenbaxın 1710-cu ildə təsvir etdiyi "Laktarian" dükanında təzə süd almaq mümkün idi.^[3]

18-ci əsrdə kanalın bir hissəsinin Atlı qarovullar parad meydanı üçün qurudulması və 1761-ci ildə kraliça Şarlotta üçün Mellin qərb ucunda yerləşən Bukingem evinin (indiki Bukingem sarayı) satın alınması parkın ətrafında baş verən yeni dəyişikliklər oldu.

1826-1827-ci illərdə gələcək kral IV Georq tərəfindən başladılan və memar, landşaft dizayneri Con Neşin rəhbərliyi ilə icra edilən yenidənqurma nəticəsində parkdakı kanala daha çox təbii göl görünüşü verildi və yollar romantik cığırlara çevrildi. Eyni zamanda, Bukingem evi bugünkü sarayın şəklini ala bilməsi üçün genişləndirildi və onun girişində Mərmər tağ tikildi, Mell böyük mərasim yoluna çevrildi və 60 il sonra, 1887-ci ildə ictimai nəqliyyat üçün açıldı, Mərmər tağ isə 1851-ci ildə öz indiki yerinə, Oksford-strit və Park-leynin kəsişməsinə köçürüldü və 1906-1924-cü illərdə onun yerində Viktoriya memorialı tikildi.