Səfərad yəhudiləri — Vikipediya

Bu məqalədə çoxsaylı problemlər mövcuddur. Zəhmət olmasa, səhifəni redaktə edərək və ya mövcud problemləri müzakirə səhifəsində diskussiya edərək həll edin. Bu məqaləni vikiləşdirmək lazımdır. Lütfən, məqaləni ümumvikipediya və redaktə qaydalarına uyğun şəkildə tərtib edin. Bu məqalədə heç bir məlumatın mənbəsi göstərilməmişdir. Lütfən, etibarlı mənbələr əlavə etməklə məqaləni təkmilləşdirməyə kömək edin. Qərəz yaradan mənbəsiz hissələr müzakirəsiz silinə bilər. (Bu şablonun necə çıxarılacağını öyrənin)

Yəhudilik Yəhudilik fəlsəfəsi inam • Seçilmişlik • Alaha Tanrı • Kabbala • Məsih • Tale Kaşrut  •  Tevazu  •  Minyan  •  Tsedaka Dini mətnlər Tevrat/Tora  •  Tanah  •  Talmud  •  Zoqar Humaş  •  Sidur  •  Mişna Tora  •  Arba Turim Şulhan Aruh  •  Tosefta  •  Mişna Berurah Tanya  •  Midraş  •  Piyutim Targum Müqqədəs şəhərlər Qüds  •  Safed  •  Hebron  •  Tiberia Yəhudi bayramları Şabat  •  Roşaşana  •  Yom Kippur  •  Sukot Simhat Tora  •  Hanuka •  Asara BaTevet Tu Bişvat  •  Purim  •  Pesah Şavuot  •  9 Av  •  Şaloş Regalim Dini şəxsiyyətlər Avraham  •  Moşe  •  Dvora  •  Rut  •  Şaul  •  David Şlomo •  Eliyahu  •  İlel  •  Şamay  •  Raşi İbn Ezra  •  Rif  •  Ramban  •  Gersonides Saadia Gaon  •  Rambam Baal Şem Tov  •  Tosafistçiler Yosef Albo  •  Yosef Karo  •  Ovadia Yosef Musəvilik həyat tərzi Brit Mila  •  Bar Mitsva  •  Şiduh  •  Evlilik Nida  •  Ad qoyma  •  Pidyon  •  Cənazə Məktəblər Yeşiva  •  JTS  •  HUC  •  YU Dini rollar Kohen  •  Haham  •  Hazan  •  Mohel Dayan  •  Maşgiah  •  Roş yeşiva  •  Gabay Şohet  •  Menaker  •  Kabar  •  Tokea Dini tikililər Tapınak • Ağlama Duvarı Sinaqoq  •  Mikve Musevi Ayin sistemi Musevi İbadetleri  •  Şahrit Minha  •  Arvit •  Avdala Yəhudi dilləri Afro-Asyatik İbraniceler: İvritə · Samarit İvritcəsi · Yəmən İvritcəsi Aramiceler: Hulaula · Lişan Didan · Lişana Deni · Lişanid Noşan · Yəhudi Aramicəsi Arapçalar: Yəhudi ərəbcəsi · Yəhudi Bağdad ərəbcəsi · Yəhudi Mərakeş ərəbcəsi · Yəhudi İraq ərəbcəsi · Yəhudi Tripoli ərəbcəsi · Yəhudi Tunis ərəbcəsi · Yəhudi Yəmən ərəbcəsi Diğer: Kayla · Yəhudi Bərbəricəsi Hint-Avrupa Cermen: Yeşiviş · Yidiş · Yingliş Roman: İtalkian · Katalanik · Ladino · Lusitanik · Şuadit · Yəhudi Araqoncası · Yəhudi Latincası · Zarfatik Hind-İran: Buhori · Cuhuri · Cidi Diğer: Knaanik · Yevanik Türk Karayca · Kırımçakca Diğer Kartveli: Gruzinik Dravid: Yəhudi Malayalamı Etnik bölünmələr Afrika: Falaşa · Magrebim Asya: Buxara · Koçin Yəhudileri · Paradesi Yəhudileri Avropa: Aşkenaz · İtalkim · Sefarad Qafqaz: Dağ yəhudiləri · Gürcüstan yəhudiləri · Karaylar Orta Doğu: Kürt Yəhudileri · Mizrahi · Parsim · Romanyot · Samaritler · Temani Musəvi məzhəbləri Yəhudilik Tutucu Musevilik  •  Ortodoks Musevilik Hasidizm Reformist Musevilik  •  Hümanist Musevilik Yeniden yapılanmacı (Rekonstrüksiyonist) Musevilik Dini obyektlər Talet  •  Tefilin  •  Kipa  •  Şofar Tsitsit  •  Mezuza  •  Menora Hanukiya •  Yad Musevi duaları Şema  •  Amida  •  Alenu  •  Kal Nidre Kadiş  •  Alel  •  Ma Tovu  •  Kiduş Digər dinlərlə əlaqələr Xristianlıq  •  Judeo-Hıristiyan Xristianlıq-Musəvilik əlaqələri  •  İslam Katolik  •  Musəvilik haqqında olan fikirlər Judeo-Islamic  •  Paganizm  •  İbrahimi

Səfərad yəhudiləri — İbri dilində "Sfarat", İspaniya mənasına gəlməkdədir. İspaniya xaricində Portuqaliya, İtaliya, Şimali Afrika, İstanbul, Anadolu, Egey Adaları və Bizans İmperiyası ndan qalan Yəhudilər in də hamısı bu adla xatırlanar. 16. əsrdə bütün bu qruplar, Judeo-Espegnol və ya "Ladino" deyilən və İspaniyanın Kastilya ləhcəsinə əlavə edilmiş; Türkcə, İbranice hətta Yunancadan gələn sözlər və deyimlər olan dil danışırdılar. Bu dil bu günlərdə unudulmağa başlanmışdır. 1492də İspaniyadan atılan Yəhudilər, İspaniya mənşəli olduqları üçün özlərinə "Sefarad" adını qoymuşlar.

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]