Qrammofon — Vikipediya

Qrammofon (yun. fone - səs və grammein - yazmaq) və ya fonoqraf — iki ayrı hissədən ibarət olan, musiqi dinləmə cihazı.

Quruluşu[redaktə | mənbəni redaktə et]

Qrammofon iki bölmədən ibarətdir:Lövhə və maşın. Lövhə plastik maddələrdən hazırlanan bir diskdir.^[1] İki tərəfində də spiral şəklində oyuğlar vardır. Bu oyuğlar girintili, çıxıntılıdır. Özəl olaraq hazırlanmış qrammafon iynəsi bu oyuğlar arasında dolaşarkən, əmələ gələn titrəşimlər, lövhəyə gələn səsin yenidən eşidilməsinə səbəb olur. Maşın, lövhənin davamlı olaraq və eyni sürətlə fırlanmasını təmin edən bir motor ilə, səsi yansıtan bir bölümdən ibarətdir. Motor elektriklə işləyir və dəqiqədə ortalama hesabla 78 dəfə dövr edir. Elektriklə işləyən qrammofonlara pikap deyilir. Maşın bölümünə yerləştirilən lövhələr hər iki bölmədə mövcud olmazsa, istifadəsiz hala düşər. Lövhələr əsasən plastik maddələrdən istehsal olunsa da, maşın bölümündə fərqli metallardan istifadə olunur.

Tarixi[redaktə | mənbəni redaktə et]

1877-ci ildə Tomas Alva Edison (Thomas Alva Edison) tərəfindən fonoqraf kəşf edilmişdir. Bu kəşfin təkmilləşdirilməsi qrammofonun və patefonun yaranmasına gətirib çıxardı. Qrammofonu 1877-ci ildə bir-birindən xəbərsiz olaraq Şarl Kro (Charles Cros) və Tomas Edison (Thomas Edison) ixtira etmişlər. Emil Berliner isə Kronun işləri ilə tanış olaraq bu qurğunu təkmilləşdirmiş və ona patent almışdır.^[2]

İstifadə qaydası[redaktə | mənbəni redaktə et]

Qrammafon istifadəsi çox asandır. Əvvəlcə alınan lövhəni qrammofon üzərində olan boşluğa yerləşdirmək lazımdır. Sonra isə, qrammofon iynəsi lövhə üzərindəki boşluğa buraxılır. Beləliklə, lövhə içində yer alan musiqi lövhə və maşın arasında titrəşimlər sayəsində çölə yayılır. Ancaq alınan lövhənin dəqiqə içində dönmə sayısının qrammofon üçün uyğun olub olmadığına diqqət etmək lazımdır.

Həmçinin bax[redaktə | mənbəni redaktə et]

• Musiqi alətləri

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

Vikianbarda Qrammofon ilə əlaqəli mediafayllar var.