Qarapaça — Vikipediya

Qarapaça
Qarapaça
Elmi təsnifat
	XƏTA: parent və rang parametrlərini doldurmaq lazımdır. ???: Qarapaça
Beynəlxalq elmi adı
	Rupicapra rupicapra L., 1758;
ITIS	625159
NCBI	34869
EOL	331073
FW	149673

Qarapaça, köpgər (lat. Rupicapra rupicapra) ,(Artiodactyla) dəstəsindən bir məməli növü.

Status. Sayı azdır. Növün arealı kiçilmişdir.
Yayılması. Hazırda Azərbaycanda qarapaça Böyük Qafqazın cənub və şərq yamaclarında, İsmayıllı, İlisu və Zaqatala qoruqlarında yayılmışdır. Kiçik Qafqazda artıq bu heyvanlara təsadüf edilmir.

Yaşayış yeri. Qarapaçalar dağlıq-meşəlik heyvanı olub, dəniz səviyyəsindən 1000 m-dən 3000 m-ə qədər hündürlüyü olan meşəli, qayalı dağlarda yaşayırlar.

Sayı. Ümumi sayı 600-800 fərd təşkil edir.
Çoxalması. Qarapaçalar 3 yaşında cinsi yetişkənliyə çatırlar. Cütləşmə noyabrın ortalarından dekabrın əvvəllərinə qədər davam edir. Erkəklər öz ətrafına 3-7 dişi toplayır. Boğazlıq dövrü altı aya qədərdir. Aprelin axırlarından mayın sonuna qədər 1, bəzən 2 bala verirlər.
Rəqibi, düşməni, xəstəliyi. Əsas qida rəqibləri – ev heyvanları və vəhşi dırnaqlı heyvanlardır, düşməni – vaşaq, canavar və ayıdır.
Sayının dəyişilmə səbəbləri. Azərbaycanda qarapaçanın sayının dəyişilməsinin əsas səbəbi bilavasitə insanlar tərəfindən ovlanması və onların yaşayış yerinin yay otlaqlarına çevrilməsidir.
Qorunması üçün zəruri tədbirlər. Növün yayıldığı əraziləri qoruq elan etmək. Bilavasitə təkcə heyvanları deyil, həm də yaşayış yerlərini mühafizə etmək, biotexniki tədbirlər keçirmək, qanunsuz ova qarşı mübarizəni gücləndirmək.

Növləri[redaktə | mənbəni redaktə et]

Rupicapra rupicapra:

R. r. tatrica : Slovakiya ,Polşa
R. r. balcanica : Albaniya, Bosniya və Herseqovina, Bolqarıstan, Xorvatiya, şimali Yunanıstan, Makedoniya Respublikası , Serbiya, Monteneqro və Sloveniya
R. r. carpatica : Rumıniya
R. r. cartusiana : Fransa
R. r. rupicapra : Avstriya ,Fransa, Almaniya, İtaliya, İsveçrə, Slovakiya
R. r. asiatica : Türkiyə
R. r. caucasica: Azərbaycan, Gürcüstan, Rusiya
R. r. ornata : İtaliya

Xarici keçidlər[redaktə | mənbəni redaktə et]

↑ Integrated Taxonomic Information System (ing.). 2004.
↑ Mammal Species of the World (ing.): A Taxonomic and Geographic Reference. / D. E. Wilson, D. M. Reeder 3 Baltimore: JHU Press, 2005. 35, 2142 p. ISBN 978-0-8018-8221-0

[_4a9ca6b1341f48de-1] Integrated Taxonomic Information System (ing.). 2004.

[_d84c74b98bfa7249-2] Mammal Species of the World (ing.): A Taxonomic and Geographic Reference. / D. E. Wilson, D. M. Reeder 3 Baltimore: JHU Press, 2005. 35, 2142 p. ISBN 978-0-8018-8221-0

[1]

[2]