Neoproterozoy — Vikipediya

Geoxronoloji şkala				milyon il əvvəl
Eon		Era	Dövr	0
F a n e r о z о y		Kaynozoy	Dördüncü dövr	2,58
			Neogen	23
			Paleogen	66
		Mezozoy	Təbaşir	145
			Yura	201
			Trias	252
		Paleozoy	Perm	299
			Karbon	359
			Devon	419
			Silur	444
			Ordovik	485
			Kembri	541
K e m r i d ə n ə v v ə l	Proterozoy	Neoproterozoy	Ediakar	635
			Kriogen	720
			Toni	1000
		Mezoproterozoy	Steni	1200
			Ektaz	1400
			Kalim	1600
		Paleoproterozoy	Stater	1800
			Orozir	2050
			Rias	2300
			Sider	2500
	Arxey	Neoarxey		2800
		Mezoarxey		3200
		Paleoarxey		3600
		Eoarxey		4000
	Katarxey			4600
Mənbə

Neoproterozoy və ya Neoproterozoy erası — 1000 milyon il əvvəldən 541 milyon il əvvələ qədər olan zaman dilimidir.^[1] Proterozoy eonunun son dövrüdür. Mezoproterozoy erasından əvvəl və Fanrozoy eonunun Paleozoy dövründən sonrakı dövrdür. Geoloji rekordda bilinən ən şiddətli buzlanma Kriogen dövründə, buz təbəqələri ekvatora çatıb " Qartopu Yeri " meydana gətirdikdə baş verdi.

Mürəkkəb çoxhüceyrəli həyatın ən erkən fosilləri Ediakar dövrünə təsadüf edir.

Geologiya[redaktə | mənbəni redaktə et]

Neoproterozoyun başlanğıcında əvvəlki Mezoproterozoy dövründə yaranmış Rodiniya superqitəsi ekvatora yaxınlaşmağa başladı. Tonian dövründə, Rodiniyanı bir neçə torpaq kütlələsinə parçalayan çat yarandı.

Dövrlər[redaktə | mənbəni redaktə et]

Neoproterozoy erası Toni (1000–720 milyon il əvvəl), Kriogen (720–635 milyon il əvvəl) və Ediakar (635–541 Milyon il əvvəl) dövrlərinə bölünür.^[2]

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

↑ Ogg, James G.; Ogg, Gabi; Gradstein, Felix M. The Concise Geologic Time Scale. Cambridge University Press. 2008. 184. ISBN 978-0-521-89849-2. 2018-06-17 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-04-06.
↑ Walker, J.D., Geissman, J.W., Bowring, S.A., and Babcock, L.E. "GSA Geologic Time Scale v.5.0" (PDF). 2018. doi:10.1130/2018.CTS005R3C. 24 January 2022 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 29 May 2019.

[Ogg2008-1] Ogg, James G.; Ogg, Gabi; Gradstein, Felix M. The Concise Geologic Time Scale. Cambridge University Press. 2008. 184. ISBN 978-0-521-89849-2. 2018-06-17 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-04-06.

[2] Walker, J.D., Geissman, J.W., Bowring, S.A., and Babcock, L.E. "GSA Geologic Time Scale v.5.0" (PDF). 2018. doi:10.1130/2018.CTS005R3C. 24 January 2022 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 29 May 2019.

[1]

[2]