Məhəmməd Osmani — Vikipediya

Məhəmməd Osmani
মুহাম্মদ আতাউল গণি ওসমানী
Şəxsi məlumatlar
Ləqəbi Bangabir (বঙ্গবীর)
Doğum tarixi
Doğum yeri Sunamqanq,Hindistan Hindistan
Vəfat tarixi (65 yaşında)
Vəfat yeri London, İngiltərə
Vətəndaşlığı
Hərbi fəaliyyəti
Hərbi hissə Britaniya-Hindistan ordusu
Rütbəsi General
General
Döyüşlər İkinci Dünya müharibəsi,Banqladeş azadlıq müharibəsi
Təltifləri Independence Award
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Məhamməd Ataul Gani Osmani (benq. মুহাম্মদ আতাউল গণি ওসমানী 1 sentyabr 1918 - 16 fevral 1984) Banqladeş Azadlıq müharibəsi ərəfəsində Banqladeş Silahlı qüvvələrinin komandiri. Osmaninin karyerası, 1939-da İngilis Hind Ordusunda xidmətə başlayaraq beş il xidmətinidavam etdirdi. II. Dünya müharibəsi ərəfəsində Burmada döyüşdü və 1967-ci ilə qədər Pakistan Ordusunda vəzifləndirildi. Osmani 1971-ci ildə qeyri-daimi hökumət tərəfindən Benqalcı silahlı müqavimətin başına gətirildi və Banqladeş Silahlı Qüvvələrinin qurucusu olaraq qəbul edilir. General Osmani 1972-ci ildə tərhis oldu. Osmani müstəqil Banqladeşdə siyasətə qoşuldu, Şeyx Mujibur Rahman hökumətində millətvəkili ve nazir olaraq xidmət etdi. BAKSALın qurulmasına qarşı çıxdıqdan sonra istefa etdi. Osman həmçinin Banqladeşin milli marşı olaran Kazi Nazrul İslamın "Chol Chol Chol" u tanıtmışdır.

Gənclik dövrü və ilk təhsili[redaktə | mənbəni redaktə et]

Osmani 1 Sentyabr 1918'de, İngilis Hindistanın Assam Əyaləti, Sunamüanüda torpaq sahibi ailənin övladı olaraq dünyaya gözlərini açdı.Osmani 14-cü yüz illikdə yaşamış Şah Cəlaləddinin ,Şah Nizaməddinin soyundan gəlir. Osmani Silhetdəki ipək məktəbinə daxil olur, ardından 1934-cu ildə Silhet Dövlət Pilot məktəbinə təhsil alır. İngiliscə mükəmməl bildiyinə görə Pritoriya mükafatını qazanır Osmani, Aliqarx Müsülman Üniversitetində coğrafya təhsilir alır və 1938-cu ildə məzun olur. Hindistan Hərbi Akademiyasında işə başlayır.[1]

Hərbi karyerası[redaktə | mənbəni redaktə et]

Osmani İngilis Hind ordusuna qoşulduğu zaman 1939-cu ildən 1940-cı ilə qədər 4-cü Şəhər Piyada alayının üzvü idi.[2] 1940 ilin oktyabr ayında ikinci topçu komandiri olaraq vəzifələndirildi.[3] Osmani başlangıcda 2. Tabor, Vellinqton alayına tabe idi. Qısa Mekaniki Daşınma Kursunu (1940 - Fevral 1941) ve Gənc Taktiki Kursu (1941 - Fevral 1941) tamamladıqtan sonra, XV Qolordunun mekaniki daşınma taboruna qoşuldu və II. Dünya Müharibəsi ərəfəsində Burmaya gönderildi.[2]

Britaniya-Hind Ordusu (1941-1947)[redaktə | mənbəni redaktə et]

Osmani 17 Fevral 1941-ci ildə müvəqqəti idarəçiliyə gətirildi və 23 May 1942-ci ildə mayor rütbəsi aldı. 1941-1945 ci illərdəy müfrəzat komandiri, tabur komandiri, 2IC və tabur komandiriı vəzifələrini yerinə yetirdi. 1944-ci ilin noyabr ayından 1945-ci ilin fevral ayına qədər Osmani Ümumi müavinlik kursunu bitirərək , onun idarə mərkəzində iki dərəcəli bir ümumi işçi məmuru oldu.[4]

O Yüksək rütbəlu məmurlar kursuna qoşulmadan əvvəl, 1946 ci ilin may ayında İngilis Hind Ordusu HQ Bihar ve Orissa Bölgəsinə bağlıydı. Osmani 1947 fevralında kursu tamamladı.[5] O, Avqust 1947-ə üədər Quartermaster Genel ve Ordnance Şöbələrində Simlaədaki İngilis Qırmızıdərili Ordusu GHQ-suna və 1947-ci ilin avqustundan 6 Oktyabra qədər Yeni Dehliidəki Klaude Auchinleck HQ-sunda ümumi müavin olaraq olarak elan edildi. Osmani Hind mülki xidmət imtahanını keçməsinə rəğmən 1947-ci ildə Pakistan Ordusu ile birlikte kalmak üçün xarici xidmət pozisyonunu redd etdi. Hindistan ve Pakistan arasındaki ordu varlıklarının bölünmesi sırasında Pakistanı təmsil edən İngilis Kırmızıdərili Ordusunun sonuna şahid oldu.[6]

Pakistan ordusu[redaktə | mənbəni redaktə et]

Osmani Quetta İsçi Kollecində uzun müddət heyət kursunda iştirak etmiş və 1971 -ci ildə Pakistan ordusunun Banqladeş güclərinə qarşı hərəkatına Yəhya Xan Tikka Xan və A,A.K.Niazi ilə birlikdə rəhbərlik etmişdir.[4] Kursu tamamladıqtan sonra Osmani ordu rəhbərliyi heyətinə qatılmışdır. Yanvar 1949-cu ildə Reqinald Hutton və (ordunun əsgərə qəbulu standartlarını qiymətləndirmək üçün Duqlas Gracey tərəfindən vəzifələndirilən bir komissiya rəhbəri olaraq) Şərqi Pakistanda kadet kolleclərinin qurulmasını tövsiyə etdi.Daha sonra general köməkçisi oldu.[6]

Şərqi Pakistan (1950–1956)[redaktə | mənbəni redaktə et]

Osmani 8 Noyabr 1951-ci ildə 107-ci Tuqayın bir parçası olaran Cessorda yerləşdirilən 1-ciŞərqi Bengal Alayının idarəedicisi oldu. O alaylı yürüşün və qrup üçün "Benqalca mahnıları" ("Chal Chal Chal", "Gram Chara oi ranga matir yolu)" "Rabindranath Tagore ve Dhano Dhaney Puşpay Bhora" ve Brataxari (Shodoy Dutt tərəfindən tanıdıldı), ilə tanındı [7] . Osmani NCOlarını Benqaldakı günlük vəziyyətin hesabatlarını təqdim etməsini əmr etdi[8]. Benqalcə mədəniyyətinin göstəricisi, Puncap bazaları tərəfindən Hindu mədəniyyəti olaraq gördüklerinin qəbul edilməsini sevməyənlərdən idi . Osmani Fevral 1953-dən Yanvar 1955-ə qədər Chittaqonqdakı Şərqi Benqal Alay Mərkəzinin komandanı idi. Əlavə olaraq Cessordakı 107. Tugayda 1953-cü ildən, idarəedici olaraq iştirak edirdi .[9] Osmani,GHQ yasa dərsini tamamladıktan ve EBRCdən ayrıldıqtan sonra əlavə komandan oldu. Mart 1955-də Şərqi Benqal əyalət idarəetməsi altında Şərqi Pakistan Tüfəgləri müdir köməkçisi oldu. Benqal xarici azlıq qruplarının işə alınmasını genişlətdi və Qərbi Pakistandan işə alma sonra çatdı.[8] In the EPR, he expanded the recruitment of non-Bengali minority groups and ended recruiting from West Pakistan.[10]

1965-ci ildəki müharibədə rolu[redaktə | mənbəni redaktə et]

Osmani 1965-ci ildə Hind-Pakistan müharibəsi dövründə DDMO kimi xidmət etməsinə baxmayaraq, Pakistan generalları tərəfindən alçaldılmışdı və özünü Şərqi Benqal alaylarına həsr etmişdir. O, Pakistan təzyiqinin müharibə zamanı Kaşurda yerləşdirdiyi 1-ci Bengal vahidinin töhfəsini ört basdır etməsinə narazlıq bildirdi.[11] Pakistan ordusunda Benqallı şəxslərin sayını artırmaq üçün hər fürsətdən istifadə edilirdi.

Müharibədən sonra Osmani gələcək ordu-ehtiyat və maddi-texniki tələbləri müəyyənləşdirməklə vəzifələndirilən komitə sədrliyinə rəhbərlik edib və 1965-ci ilin iyulundan 1966-cı ilin aprelinə qədər olan Ordu İdman İdarəsi Başqanlığı vəzifəsini icra etdi. 16 May 1966-cı ildə təqaüdə çıxdı . DDMO kimi Osmani'nin varisi 1971 Banqladeş müharibəsində mübahisəli bir rol oynayan Rao Farman Ali idi.[12]

Siyasi aktivliyi[redaktə | mənbəni redaktə et]

Osmani Agartala Conspiracy iddiasında birbaşa iştirak etməmişdi. İştirakçıların fikirlərini 1971-ci ildə BDF alt bölməsi komandiri və 1975-ci ildə Banqladeş Ordusunun polkovniki olan Xəndək Nazmul Huda vasitəsi ilə sorğulanması nəticəsində formalaşdırmış və bunun ardından Osmani Pakistanda Benqallara qarşı ayrı-seçkilik üçün siyasi bir həll təklif etmişdir. 1958-ci ildə, məhkəmə iclaslarıbaşlamazdan əvvəl məhkəmə işinə aid məsələlərdə sorğulandı.

Awami namizədi[redaktə | mənbəni redaktə et]

Tərhisdən sonra,Osmani Şeyx Mujibur Rəhmanın bütün Pakistanlı Avami Müslüman Liqasına 1970-ci ildə qatıldı və Şərqi Pakistana daxil oldu. Awami Liqasının namizədi olaraq, Silhetin Balaqanj-Fençugang,Upazila bölgəsindən milli yığıncağa seçildi. Osmani, Pakistanda MKK olaraq xidmət etməmişdir, çünki Bangladeşdə Müstəqillik Döyüşündən sonra müvəqqəti hökumətə qatılmışdır.

Banqladeş azadlıq hərəkatı[redaktə | mənbəni redaktə et]

Military map of Bangladesh
Pakistan and Benqal birləşmələri 25 Mart 1971, Axtarış işığı əməliyyatı zamanı yerləşmə yerləri.

Osmani və İşfakul Məcid 1971-ci ildə Avami Liqası rəhbərliyi üçün hərbi məsləhət qrupunun bir hissəsini təşkil edirdi. Mart ayında siyasi böhran dərinləşdiyi üçün Pakistan Silahlı Qüvvələrinin bir çox Benqal zabitləri rəhbərlik üçün Benqal siyasətçilərinə həvalə etdilər və Osmani gizli iclasları əlaqələndirdi. Awami Liqası liderləri ilə Osmani vasitəsilə əlaqə saxladılar [13][14]

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. Ibarāhima, Saiẏada Muhāmmada Ibarāhima. Misrakathana. Dhaka: Ananyā. səh. 238.
  2. 2,0 2,1 Ibarāhima, Saiẏada Muhāmmada Ibarāhima. Misrakathana. Dhaka: Ananyā. səh. 128.
  3. Ibarāhima, Saiẏada Muhāmmada Ibarāhima. Misrakathana. Dhaka: Ananyā. səh. 241.
  4. 4,0 4,1 Ibarāhima, Saiẏada Muhāmmada Ibarāhima. Misrakathana. Dhaka: Ananyā. səh. 239.
  5. Islam, Sheikh Akthar Ul, Sadhinota Judher Sipahasalar Bongobir General Osmany p. 18, ISBN 978-984-8901-08-3
  6. 6,0 6,1 General Osmany p.128
  7. Raja, Dewan Mohammad Tasawwar, O GENERAL MY GENERAL (Life and Works of General M A G Osmany), p 62, ISBN 978-984-8866-18-4
  8. 8,0 8,1 General Osmany, Peer, M. Ataur Rahman, p. 90
  9. Anam, Tahmima. "Rabindranath Tagore's legacy lies in the freedom-seeking women of his fiction". independent.co.uk. The Independent UK. 30 May 2015 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 30 May 2015.
  10. General Osmany, Peer, M. Ataur Rahman, p. 101
  11. Siddiqi, Brig. (ret.) A. R., The Military in Pakistan: Image and Reality p. 135, ISBN 9694022827
  12. Khan, Maj. General Rao Farman Ali, 'How Pakistan Got Divided', p12 | Bengali Translation: ‘Bangladesher Janmo’ University Press Ltd. 1996 ISBN 984-05-0157-7
  13. Khandker, Air Vice Marsha (ret.) A.K, Hasan, Moyeedul, Mirza, Wing Commander (ret.) S.R., Muktijuddher Purbapar p. 7, ISBN 978-984-8765-22-7
  14. Arefin, Maj. (ret.) A.S.M Shamsul, History, Standing of important persons involved in the Bangladesh War of Liberation p. 4, ISBN 984-05-0146-1