Liberets diyarı — Vikipediya

Liberets diyarı
Liberets diyarı
	Liberecký kraj
Bayraq	Gerb
	50°42′ şm. e. 15°00′ ş. u.
Ölkə	Çexiya;
İnzibati mərkəz	Libereç
Tarixi və coğrafiyası
Sahəsi	3.163,4 km² (1 yanvar 2020);
Hündürlük	555 m
Saat qurşağı	UTC+01:00;
Əhalisi
Əhalisi	449.177 nəf. (1 yanvar 2023);
Rəqəmsal identifikatorlar
ISO kodu	CZ-51
Avtomobil nömrəsi	L
	Rəsmi sayt
	Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Liberets diyarı (çex. Liberecký kraj) — Çexiyada I dərəcəli inzibati – ərazi vahidi. Diyarın inzibati mərkəzi Liberets şəhəridir.

Coğrafiya[redaktə | mənbəni redaktə et]

Şimalda Liberec bölgəsi Almaniya ilə 20 km, Polşa ilə 130 km sərhədi var. Əlavə olaraq saat yönü ilə Çexiya bölgələri ilə həmsərhəddir: Hradec Králové Region, Mərkəzi Bohemian Region, Ustie Region. Bölgənin relyefi əsasən dağlıqdır. Ən yüksək nöqtə, Harrachov yaxınlığındakı Kotel dağı, dəniz səviyyəsindən 1435 metr yüksəklikdə, ən aşağı nöqtəsi (dəniz səviyyəsindən 208 metr yüksəklikdə) Smeda çayının Çexiyanı tərk etdiyi yerdir. Bölgənin şimal-şərq hissəsi qərb və cənub-qərb hissələrindən daha soyuq iqlimə malikdir. Bölgə ərazisindən iki əsas çay axır - Pluchnice (Elbənin bir qolu) və Nisa. Liberec bölgəsində mineral bulaqlar və müalicəvi palçıq da var.

Bölgə Çex Respublikasının ümumi ərazisinin 4% -ni tutur. Ərazisi 3163 km² olan bu bölgə Çex Respublikasının Praqadan sonra ən kiçik bölgəsidir. Kənd təsərrüfatı torpaqları rayon ərazisinin 22,3% -ni tutur ki, bu da respublika üzrə orta göstəricidən aşağıdır. Böyük bir ərazini (ərazinin 44,2% -i) meşələr tutur.

Təbii sərvətlər[redaktə | mənbəni redaktə et]

Bölgədə şüşə və tökmədə istifadə olunan yüksək keyfiyyətli qum yataqları, həmçinin tikinti daşı, kömür var. Ceska Lipa bölgəsində son vaxtlara qədər uran minalanırdı.

Əhali[redaktə | mənbəni redaktə et]

2011-ci ilin sonunda bölgədə 432.439 sakin (Çexiya əhalisinin 4.14%) yaşayırdı. Əhalinin sıxlığı 1 kvadrat kilometrə 136,72 sakin təşkil edir. Əhalinin ən böyük konsentrasiyası Jablonec nad Nisou bölgəsində baş verir (1 kvadrat kilometrə 219.24 sakin). Bölgədə 215 yaşayış məntəqəsi var. 500 nəfərdən az əhalisi olan yaşayış məntəqələrində rayon əhalisinin 5,9% -i, əhalinin 78,0% -i şəhərlərdə yaşayır. Bölgənin inzibati mərkəzi, əhalisi 100.000 nəfərdən bir qədər az olan Liberec şəhəridir.

İqtisadiyyat[redaktə | mənbəni redaktə et]

Bölgə Çexiyanın ümumi milli məhsulunun 3,5% -ni istehsal edir.

Bölgə sənayedə inkişaf etmişdir. Bölgə iqtisadiyyatında şüşə sənayesi, zərgərlik istehsalı, plastik emal və maşınqayırma böyük əhəmiyyət daşıyır. Ənənəvi tekstil sənayesi öz əhəmiyyətini itirməkdədir. İqtisadiyyatda böyük rol oynamayan kənd təsərrüfatında taxıl və yem bitkiləri becərilməsi üstünlük təşkil edir. 1990-cı illərin sonlarında bölgədə çox sayda xarici müəssisə yerləşirdi. İqtisadi artım ticarət və turizmdə müşahidə olunur.

Nəqliyyat[redaktə | mənbəni redaktə et]

Regional dəmir yolu şəbəkəsinin uzunluğu 543 kilometrdir ki, bu da respublika üzrə orta göstəricidən çoxdur. Əsas avtomobil yolu Praqa və Libereci birləşdirən ekspress yol, digər əhəmiyyətli nəqliyyat arteriyaları bölgəni şimaldan cənuba (Qılınc - Ceska Lipa - Melnik) və qərbdən (Decin - Novi Bor - Liberec - Turnov - Hradec Kralove) keçir.

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

↑ ¹ ² archINFORM (alm.). 1994.
↑ ¹ ² Aligned ISNI and Ringgold identifiers for institutions (ing.). // zenodo 2017. doi:10.5281/ZENODO.758080
↑ https://www.czso.cz/documents/11260/26890765/CZ0510_1.xlsx.
↑ Český statistický úřad Počet obyvatel v obcích – k 1. 1. 2023 (çeş.). Praha: ČSÚ, 2023.

Həmçinin bax[redaktə | mənbəni redaktə et]

[_601c059a6fab8832-1] ¹ ² archINFORM (alm.). 1994.

[_cf8e9cc5b637c848-2] ¹ ² Aligned ISNI and Ringgold identifiers for institutions (ing.). // zenodo 2017. doi:10.5281/ZENODO.758080

[_c5dda5167c5f51cd-3] ttps://www.czso.cz/documents/11260/26890765/CZ0510_1.xlsx.

[_930e34f681b092a3-4] Český statistický úřad Počet obyvatel v obcích – k 1. 1. 2023 (çeş.). Praha: ČSÚ, 2023.

[1]

[2]

[3]

[4]