Kahı — Vikipediya

Kahı
Kahı
Elmi təsnifat
	Domen: Eukariotlar Klad: Diaphoretickes Ranqsız: Arxeplastidlər Aləm: Bitkilər Klad: Streptophyta Klad: Embryophytes Klad: Polysporangiophytes Klad: Tracheophytes Klad: Toxumlu bitkilər Klad: Çiçəkli bitkilər Klad: Eudicots Klad: Core eudicots Klad: Superasterids Klad: Asterids Klad: Campanulids Dəstə: Astraçiçəklilər Fəsilə: Mürəkkəbçiçəklilər Yarımfəsilə: Cichorioideae Triba: Cichorieae Yarımtriba: Lactucinae Cins: Süddəyən Növ: Kahı
Beynəlxalq elmi adı
	Lactuca sativa L., 1753;
ITIS	36607
NCBI	4236
EOL	468144

Kahı (lat. Lactuca sativa) — bitkilər aləminin astraçiçəklilər dəstəsinin mürəkkəbçiçəklilər fəsiləsinin süddəyən cinsinə aid bitki növü.

Kalsium mineralı ilə A və C vitaminləri baxımından zəngin bir tərəvəzdir. Ayrıca kahıda B, D, E vitaminləri və dəmir, natrium, mis, yod, fosfor və sink mineralları da var.

Faydaları[redaktə | mənbəni redaktə et]

Sinirləri yatırar. Təzyiqi salar. Sakitləşdirici təsiri ilə yuxusuzluq çəkənlər üçün faydalıdır. Aybaşı halını nizamlar və ağrısını yüngülləşdirər. İştah açar və həzmi asanlaşdırar. Sidik sökdürücüdür. Qəbizliyi aradan qaldırar. Bədəndəki zərərli maddələrin uzaqlaşdırılmasına köməkçi olar. Qaraciyər çatmazlığı ilə sarılığa qarşı təsirlidir. Basil şikayətlərini azaldar. Sinəsi yumşaldar və öskürəyi kəsər. Bəlğəmi sökər. Həddindən artıq cinsi istəyi azaldar. Ana südünü artırar. Sümük əriməsi və romatizmdə faydalıdır. Qan şəkərini salıcı təsiri ilə şəkər xəstələri üçün faydalıdır. Xüsusilə inkişaf çağındakı uşaqların inkişafını dəstəklər. Xəstələrin yaxşılaşmasını sürətləndirər. Dərini gücləndirər və gözəlləşdirər.

İstifadəsi[redaktə | mənbəni redaktə et]

Qida dəyərlərini sürətli itirən bir tərəvəz olduğu üçün kahını tez istehlak etmək lazımdır. Kahının suyu dərini bəsləyər və dəriyə təzəlik verər. Sızanaqları aradan qaldırar. Sıyığı yanıqlara və çibanlara yaxşı gəlir.

Sinonimləri[redaktə | mənbəni redaktə et]

Homotipik sinonimləri[redaktə | mənbəni redaktə et]

Lactuca sativa var. patula Stokes
Lactuca scariola subsp. sativa (L.) Bonnier & Layens
Lactuca scariola var. sativa (L.) Moris

Heterotipik sinonimləri[redaktə | mənbəni redaktə et]

Lactuca capitata (L.) Cuvier
Lactuca capitata DC.
Lactuca crispa (L.) Roth
Lactuca esculenta Salisb.
Lactuca laciniata Roth
Lactuca palmata Willd.
Lactuca romana (Gaudin) Cuvier
Lactuca sativa var. acephala Lej.
Lactuca sativa var. angustana Irish
Lactuca sativa var. asparagina L.H.Bailey
Lactuca sativa convar. asparagina Holub
Lactuca sativa subsp. capitata (L.) Schübl. & G.Martens
Lactuca sativa var. capitata L.
Lactuca sativa var. crispa L.
Lactuca sativa subsp. crispa (L.) Schübl. & G.Martens
Lactuca sativa var. longifolia Gaudin
Lactuca sativa subsp. minii Hadidi
Lactuca sativa var. planifolia Stokes
Lactuca sativa subsp. romana (Gaudin) Spielm. ex Schübl. & G.Martens
Lactuca sativa var. romana Gaudin
Lactuca sativa var. spinosa Lej.
Lactuca sativa var. yemensis X.S.Shen & Run L.Lu

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

↑ Linnæi C. Species Plantarum (lat.): Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas. 1753. C. 2. S. 795.

Həmçinin bax[redaktə | mənbəni redaktə et]

[_77440b7d6397d6a2-1] Linnæi C. Species Plantarum (lat.): Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas. 1753. C. 2. S. 795.

[1]