I Şapur — Vikipediya

I Şapur
I Şapur
	𐭱𐭧𐭯𐭥𐭧𐭥𐭩
Sasanilərin II şahı
	12 aprel, 241 – may,272
Əvvəlki	I Ərdəşir
Sonrakı	I Hürmüz
Şəxsi məlumatlar
Doğum tarixi	215
Doğum yeri	Firuzabad, İran
Vəfat tarixi	272
Vəfat yeri	Bişapur[d], Kazerun şəhristanı, Fars ostanı, İran;
Fəaliyyəti	suveren[d]
Atası	I Ərdəşir
Anası	Mirod
Həyat yoldaşları	Gurzad, Xuranjim
Uşaqları	I Bəhram,; I Hürmüz;
Dini	Zərdüştilik
	Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

I Şapur (fars. شاپور اول‎; II əsr, Firuzabad, Fars ostanı – 272^[1]^[2]^[…], Bişapur^[d], Fars ostanı) — ikinci Sasani şahı.

İlk illəri[redaktə | mənbəni redaktə et]

Şapur 215-ci ildə doğulmuşdu. Atası I Ərdəşir, anası isə Arşakilər sülaləsindən Miroddur. 240-cı ildə artıq atası ilə birgə hökmdarlıq edirdi. 242-ci ildə Ərəb Filiplə sülh imzaladı və 500.000 dinar təzminat aldı.^[3] Lakin sülh tez pozuldu və 253-cü ildə Barbarissos döyüşündə Sasani ordusu 60000lik Roma ordusunu məhv etdi.

Hakimiyyəti[redaktə | mənbəni redaktə et]

252-ci ildə Şapurun əmri ilə Ermənistan çarı II Xosrov (Arşaki) öldürüldü, I Hürmüz Ermənistan taxtına gətirildi. Gürcüstan da işğal edilərək Sasanilər dövlətinə birləşdirildi.

260-cı ildə Roma-Sasani müharibələrində Roma ordusunu məğlub etdi. Öz qələbəsi barədə bütün qonşu ölkələrə xəbər saldı ki, ona tabe olsunlar. Alban hökmdarı I Vaçe tabe olmaq istəməsə də, 262-ci ildə I Şapur Albaniyanı özündən asılı vəziyyətə gətirdi. 10 il sonra (272) I Şapur öldü və Albaniya asılılıqdan çıxdı.

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

↑ Gran Enciclopèdia Catalana (kat.). Grup Enciclopèdia, 1968.
↑ Gabrieli F. SHĀHPŪR // Enciclopedia Treccani (it.). Istituto dell'Enciclopedia Italiana, 1936.
↑ Cambridge History of Iran, Volume III, edited by Ehsan Yarshater (professor of Iranian studies, Columbia University, New York)

Anar İsayev, Rəhim Məcnunov, Muxtar Abbasov — Azərbaycan tarixi VI–XI sinif

Monarx, sülalə və ya onların nümayəndələri ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin.

[_2aea854e85637a2a-1] Gran Enciclopèdia Catalana (kat.). Grup Enciclopèdia, 1968.

[_f0f5bf75704b84d7-2] Gabrieli F. SHĀHPŪR // Enciclopedia Treccani (it.). Istituto dell'Enciclopedia Italiana, 1936.

[3] Cambridge History of Iran, Volume III, edited by Ehsan Yarshater (professor of Iranian studies, Columbia University, New York)

[1]

[2]

[3]