Heydər Vəzirov — Vikipediya WikiZero

Heydər Vəzirov


Azərbaycan SSR xalq torpaq komissarı
7 fevral 1932 – yay 1937
Zaqafqaziya Sosialist Federativ Sovet Respublikası Dövlət Plan Komitəsinin sədr müavini
1932 – 7 fevral 1933
Əvvəlki	Məmməd Həsən Hacınski
Zaqafqaziya Sosialist Federativ Sovet Respublikası xalq torpaq komissarı
1931 – 1932
Azərbaycan SSR xalq torpaq komissarının müavini
1929 – 1931
Gəncə Qəza İcraiyyə Komitəsinin sədri
1927 – 1929
Göyçay Qəza İcraiyyə Komitəsinin sədri
1925 – 1927
Azərbaycan SSR hərbi komissarı
1924 – 1926
Əvvəlki	Əliheydər Qarayev
Azərbaycan Birləşmiş Hərbi Məktəbinin rəisi
1920 – 192?
Əvvəlki	Atif bəy
Şəxsi məlumatlar
Doğum tarixi	1891 və ya 1893
Doğum yeri	Nehrəm, Azərbaycan
Vəfat tarixi	14 oktyabr 1937(1937-10-14)
Vəfat yeri	Bakı, Azərbaycan SSR, SSRİ
Təhsili	İrəvan Müəllimlər Seminariyası
Fəaliyyəti	inqilabçı

Heydər Sadıq oğlu Vəzirov (1891 və ya 1893, Nehrəm – 14 oktyabr 1937, Bakı) — Azərbaycan SSR Xalq Torpaq Komissarı və Göyçay Qəza İcraiyyə Komitəsinin sədri. Repressiya qurbanı.

Həyatı[redaktə | mənbəni redaktə et]

1893-cü ildə Nehrəmdə doğulmuşdur. İlk təhsilini Naxçıvanda üsuli-cədid məktəbində almışdır. 1913-cü ildə İrəvan seminariyasını bitirmiş^[1] və gimnaziyanın səkkizinci sinfinə imtahan vermiş və 1914–1918-ci illərdə, birinci dünya müharibəsi başlananda qısa müddət hərbi məktəbdə təhsil almış və ön cəbhəyə göndərilmişdir. 1915-ci ilin iyun ayında kiçik zabit rütbəsində Qalitsiya uğrunda döyüşlərdə almanlar tərəfindən əsir alınsa da, 1918-ci ildə hərbi əsirlər dəyişdirilərək yaralılar sırasından keçərək Türkiyədən Azərbaycana qayıtmışdır.

1918-ci ilin noyabrında Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin Milli Ordusunun kiçik komandirlər hazırlayan məktəbində müəllim işləmişdir.

1937-ci ildə repressiya məruz qalmış, ailəsi ilə birlikdə məhv edilmişdir.^[2]

Siyasi fəaliyyəti[redaktə | mənbəni redaktə et]

Aprel işğalından sonra məktəbin kollektivi ilə birlikdə Sovet hakimiyyəti tərəfinə keçmiş, Azərbaycan Birləşmiş Hərbi Məktəbi Ermənistanda, həmçinin Azərbaycan qəzalarında daşnaklara və banditizmə, Gürcüstanda menşeviklərə qarşı hərbi əməliyyatda iştirak etmişdir. Heydər Vəzirov Respublika hərbi komissarı kimi milli hərbi kadrların hazırlanmasında böyük xidmətlər göstərmişdir.^[3]

O, 1925–1927-ci illərdə Göyçay Qəza İcraiyyə Komitəsinin sədri vəzifəsində, 1927–1934-cü illərdə isə Azərbaycan SSR xalq torpaq komissarı vəzifələrində işləyib. AKP 12-ci və 13-cü qurultaylarında MK üzvü, Azərbaycan MİK(8-ci çağırış), ZSFSR MİK(7-ci çağırış) və SSRİ MİK -in (7-ci çağırış) üzvü seçilmişdir

Mükafatları[redaktə | mənbəni redaktə et]

1923-cü ildə Heydər Vəzirov "Qırmızı Bayraq ordeni" ilə və 6197 nömrəli Fəxri Fərmanla təltif olunmuşdur.^[4]

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

↑ Fərrux Rüstəmov. İrəvan Müəllimlər Seminariyası və onun məzunları (PDF). Bakı: Elm və təhsil. 2022. səh. 165. ISBN 978-9952-5455-010.
↑ "Bir kəndin məşhurları". 2019-04-14 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-05-29.
↑ NE, II cild,, 2005. səh. 350-351
↑ Şəmistan NƏZİRLİ, "1920-ci ildə Qarabağ döyüşləri", Bakı-2009, 480 səh

Azərbaycanda sovet repressiyaları

Ümumi

Stalin repressiyaları • Böyük təmizləmə • "Sağ-trotskiçi ehtiyat mərkəzinin əksinqilabi milliyətçi təşkilatı" rəhbərlərinin işi • Azərbaycanlıların Ermənistandan deportasiyası (1948-1953 • 1988-1989) • QULAQ

İcraçılar

Ağa Hüseynov • Cahangir Axundzadə • Mir Teymur Yaqubov • Mircəfər Bağırov • Mixail Rayev-Kaminski • Teymur Quliyev • Yuvelyan Sumbatov-Topuridze • Timofey Borşov • Xoren Qriqoryan • Ruben Markaryan • Ağasəlim Atakişiyev • Stepan Yemelyanov

Qurbanlar
(1920-1936;
1937-1938;
1939-1954)

Şair və
yazıçılar

Ağahüseyn Rəsulzadə • Bəhram bəy Vəzirov • Böyükağa Talıblı • Hacı Kərim Sanılı • Əhməd Bədi Triniç • Əhməd Cavad • Əli Razi Şəmçizadə • Əliabbas Müznib • Əmin Abid Gültəkin • Ənvər Yusifoğlu • Firidun bəy Köçərli • Gülhüseyn Hüseynoğlu • Hacıbaba Nəzərli • Hüseyn Cavid • Xəlil İbrahim • İsmayıl Katib • Mikayıl Müşfiq • Ömər Faiq Nemanzadə • Pənah Qasımov • Salman Mümtaz • Seyfulla Şamilov • Seyid Hüseyn • Sultan Məcid Qənizadə • Süleyman Vəliyev • Tağı Şahbazi Simurğ • Ümmügülsüm Sadıqzadə • Yusif Vəzir Çəmənzəminli • Zülfüqar Əhmədzadə

Elm
xadimləri

Abdulla Şərifov • Abdulla Tağızadə • Aleksandr Bukşpan • Atababa Musaxanlı • Bala bəy Həsənbəyov • Bəkir Çobanzadə • Boris Tixomirov • Ələsgər Ələkbərov • Əli Nazim • Əlirza Atayev • Əziz Qubaydullin • Hənəfi Zeynallı • Xalid Səid Xocayev • İdris Həsənov • İsmixan Rəhimov • Məhəmmədhəsən bəy Vəliyev-Baharlı • Məmmədkazım Ələkbərli • Mirzə Cabbar Məmmədzadə • Qulam Bağırov • Rəşid bəy İsmayılov • Səlim bəy Behbudov • Vəli Xuluflu

Hərbçilər

Cəmşid Naxçıvanski • Əbdülhəmid bəy Qaytabaşı • Əliyar bəy Haşımbəyov • Feyzulla mirzə Qovanlı-Qacar • Firudin bəy Vəzirov • Fuad-Xan Talışinski • Hacı bəy Sultanov • Həbib bəy Səlimov • İbrahim ağa Usubov • Heydər Vəzirov • Qalib bəy Vəkilov • Qambay Vəzirov • Lütfəli bəy Sultanov • Murad Gəray bəy Tlexas • Rüstəm Şıxlinski

İncəsənət
xadimləri

Abbas Mirzə Şərifzadə • Cahan Talışinskaya • Xədicə Qayıbova • Panfiliya Tanailidi • Pərviz Rüstəmbəyov • Ülvi Rəcəb

Cümhuriyyət
tələbələri

Abbas bəy Əliyev • Abdulla Tahirzadə • Ağasəfər Mustafayev • Bəhram Hüseynov • Cəfər Kazımov • Əbdül Əbdülzadə • Əhməd Rəcəbli • Əhməd Şahnəzərov • Əli Kərimov • Əli Yusif • Əliyusif Cəfərov • Əsildar bəy Ağabababəyov-Muğanlinski • Əşrəf Əliyev • Fərman bəy Nərimanbəyli • Firudin Əliyev • Hənəfi Zeynallı • Hənifə Pirverdiyev • Hüseyn Nağıyev • İsgəndər bəy Sultanov • İsgəndər Rzazadə • Qəhrəman Məmmədov • Lətif Qədimi • Məmməd bəy Xələfbəyov • Məmmədzəki Dursunzadə • Məmmədxan Məmmədxanov • Mir Sadıq Sadıqov • Mustafa ağa Vəkilov • Mürsəl bəy Şahsuvarov • Rzaqulu Həsənov • Səməndər Axundzadə • Surxay bəy Şahsuvarov • Tağı Rzayev • Teymur bəy Aslanov • Yusif bəy Ağasıbəyli • Zaur bəy Daqirov

Dövlət
xadimləri

AXC

Abbasəli bəy Makinski • Dadaş Həsənov • Əhməd bəy Pepinov • Əli bəy Zizikski • Əşrəf bəy Tağıyev • Faris bəy Vəkilov • Həmdulla əfəndi Əfəndizadə • Həmid bəy Şahtaxtinski • Həmid bəy Yusifbəyli • Xudadat bəy Məlik-Aslanov • Xudadat bəy Rəfibəyli • İslam bəy Qəbulzadə • İsmayıl xan Ziyadxanov • Qara bəy Qarabəyov • Məhəmməd xan Təkinski • Məmmədbağır Şeyxzamanlı • Murtuza Axundzadə • Mustafa Mahmudov • Nəriman bəy Nərimanbəyli

AzSSR

Ayna Sultanova • Baba Əliyev • Böyükağa Mirsalayev • Çingiz İldırım • Dadaş Bünyadzadə • Eyyub Xanbudaqov • Əliheydər Qarayev • Əlirza Rasizadə • Əsəd Qarayev • Həbib Cəbiyev • Həmid Sultanov • Hüseyn Rəhmanov • Hüseynbala Ağaverdiyev • Həsən Rəhmanov • İbrahim Əsədullayev • İsgəndər Əliyev • Qəzənfər Musabəyov • Maqsud Məmmədov • Mehdi Mehdiyev • Məmməd Cuvarlinski • Mirzə Davud Hüseynov • Muxtar Hacıyev • Mustafa Quliyev • Nəcəfqulu Nəcəfov • Ruhulla Axundov • Saleh Güllücinski • Sultanməcid Əfəndiyev • Şamil Mahmudbəyov • Yusif Qasımov • Zəkəriyyə Balaxlinski

Digər

Ağa Axundov • Gülarə Qədirbəyova • Mədinə Qiyasbəyli • Mustafa bəy Əlibəyov • Pəri Əliyeva • ‎Rövşən bəy Əfəndizadə • Rzaqulu Nəcəfov

Dağıdılmış
dini abidələr

Bibiheybət məscidi • Aleksandr Nevski kafedralı • Müqəddəs Bakirə Məryəmin kosteli

Azərbaycanın müdafiə nazirləri
Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti (1918-1920)	Xosrov bəy Sultanov (28 may 1918 - 11 iyun 1918) • Fətəli xan Xoyski (7 noyabr 1918 - 25 dekabr 1918) • Səməd bəy Mehmandarov (25 dekabr 1918 - 28 aprel 1920)
Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası (1920-1991)(Hərbi komissarı)	Əliheydər Qarayev • Heydər Vəzirov
Azərbaycan Respublikası (1991-dən sonra)	Valeh Bərşadlı (5 sentyabr 1991 - 11 dekabr 1991) • Tacəddin Mehdiyev (11 dekabr 1991 - 17 fevral 1992) • Şahin Musayev (yanvar 1992 - 24 fevral 1992) • Tahir Əliyev (24 fevral 1992 - 16 mart 1992) • Rəhim Qazıyev (17 mart 1992 - 20 fevral 1993) • Dadaş Rzayev (20 fevral 1993 - 17 iyun 1993) • Səfər Əbiyev (17 iyun 1993 - avqust 1993) • Vahid Musayev (avqust 1993 - 25 avqust 1993) • Məmmədrəfi Məmmədov (2 sentyabr 1993 - 6 fevral 1995) • Səfər Əbiyev (6 fevral 1995 - 22 oktyabr 2013) • Zakir Həsənov (22 oktyabr 2013- indiyədək)

Azərbaycanın kənd təsərrüfatı nazirləri

Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti
(1918–1920)

Əkinçilik Nazirliyi	Əkbər ağa Şeyxülislamov • Xosrov bəy Sultanov
Əkinçilik və Dövlət Əmlakı Nazirliyi	Xosrov bəy Sultanov • Aslan bəy Qardaşov • Əhməd bəy Pepinov

Azərbaycan SSR
(1920–1991)

Xalq Torpaq Komissarlığı	Səməd ağa Ağamalıoğlu (1920) • Qəzənfər Musabəyov (1921-1922) • Dadaş Bünyadzadə (1922–1930) • Heydər Vəzirov (1930–?) • Əsgər Fərəczadə (?–1931) • Mirzə Məhəmməd Qasımov (1931–?) • Əsəd Qarayev (1935–1937) • Əbülfət Məmmədov (1937-1938) • Əhməd Əliyev (1938) • Ələkbər Əliyev (1938–1940) • Səftər Cəfərov (1940–1946)
Kənd Təsərrüfatı Nazirliyi (1946–1962; 1965–1985)	İmam Mustafayev (1947–1950) • İlyas Abdullayev (1950–1954) • Həsən Seyidov (1954–1959) • Möhsün Poladov (1959–1961) • Ələkbər Quliyev (1961–1962) • Məmməd Xəlilov (1965–1976) • Məmməd Əsgərov (1977–1985)
Kənd Təsərrüfatı Məhsulları İstehsalı və Tədarükü Nazirliyi (1962–1965)	Əsgər Orucov (1962–1965)
Meyvə-Tərəvəz Təsərrüfatı Nazirliyi	Telman Orucov (1981–1985)
Ət və Süd Sənayesi Nazirliyi	Səttar Zülfüqarov (1965–1971) • Arif Məmmədov (1971–1985)
Yeyinti Sənayesi Nazirliyi	Tağı Bədirov (1965–1972) • Kamil Məmmədov (1972–1985)
Kənd Tikintisi Nazirliyi	Tofiq Əhmədov (1966–1971) • Saleh Hacıyev (1971–1974) • Əlimuxtar Hüseynzadə (1974–1978) • Dadaş Asanov (1978–1982) • Şair Həsənov (1983–1985)
Pambıqtəmizləmə Sənayesi Nazirliyi	Fərhad Salmanov (1981–1985)
Üzümçülük və Şərabçılıq Dövlət Komitəsi	Yunis Rzayev (1973–1985)
Taxıl Məhsulları Nazirliyi	Rəhim Cəmilov (1986–1991)
Dövlət Aqrar-Sənaye Komitəsi (1985–1991)	Musa Məmmədov (1985–1988) • Müzamil Abdullayev (1988–1991)

Azərbaycan Respublikası
(1991–)

Ərzaq Nazirliyi	Tofiq Hüseynov
Kənd Təsərrüfatı Nazirliyi	Müzamil Abdullayev (1993–1994) • İrşad Əliyev (1994–2004) • İsmət Abasov (2004–2013) • Heydər Əsədov (2013–2018) • İnam Kərimov (2018—2023) • Sarvan Cəfərov (i. e. 2023) • Məcnun Məmmədov (2023-cü ildən)