Fransa Respublikasının Müvəqqəti Hökuməti — Vikipediya

Tarixi dövlət
Fransa Respublikasının Müvəqqəti Hökuməti
fr. Gouvernement provisoire de la République française
Bayraq Gerb
←   → 3 iyun 1944 — 27 oktyabr 1946
Dilləri	fransız dili
Rəsmi dilləri	Fransız
Dövlət dini	Dünyəvi dövlət
Valyuta	Fransa frankı
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Fransa Respublikasının Müvəqqəti Hökuməti — İkinci Dünya Müharibəsi Fransanın bütün siyasi və iqtisadi sistemini dərindən sarsıtdı. 1875-ci ildən bəri mövcud olan üçüncü respublika ləğv edildi; Fransa istehsalçı qüvvələrinin 10% -i məhv edildi, istehsal səviyyəsi azaldı. Müharibə zamanı onun müstəmləkə imperiyasının parçalanması başladı.

Müharibənin sonunda qüvvələrin yeni siyasi birləşməsi formalaşmışdı. 3 iyun 1944-cü ildən Fransada, "Azad Fransa" hərəkatının lideri General De Qoll başçılıq edən Müvəqqəti Hökumət fəaliyyət göstərib. Antihitler koalisiyası ölkələri tərəfindən tanındı (xüsusilə, Sovet İttifaqı 1944-cü il oktyabrın 23-də Londondakı Birlik hökumətlərinin nəzdində SSRİ səfirliyi vasitəsilə diplomatik əlaqələr qurdu).

Müqavimət Hərəkatı partiyasının siyasi sisteminin formalaşmasına və yeni konstitusiyanın xarakterinə böyük təsir göstərmişdir. Alman işğalçıları ilə siyasət və əməkdaşlığı təhlükə altına alan siyasi partiyalar ləğv edildi. Hökumət Müqavimətə qatılan siyasi partiyaların nümayəndələrindən: Kommunistlər, Sosialistlər, Xristian Demokratlar və s. daxil idi.

Müvəqqəti hökumət bir sıra sosial-iqtisadi islahatlar keçirmişdir. Əmək haqqı, pensiya, çoxlu ailə üçün fayda artırdı. Vişi hökumətinin rəhbərləri, Laval və Peten ölüm hökmü verilmişdi (Peten üçün, ömürlük həbs cəzası ilə əvəzləndi). Kömür mədənlərinin, Renault avtomobil zavodlarının və digər müəssisələrin milliləşdirilməsi sənayedəki ilk böyük hadisələrdən biri idi.

Fransanın daxili siyasi həyatında dövlət sistemi məsələsi olduqca aktual idi. Qurucu Məclisin əksəriyyəti ilə ziddiyyətlər nəticəsində De Qoll 20 yanvar 1946-cı ildə istefa verdi. Hökumətin rəhbəri sosialist Feliks Quen, 1946-cı ilin iyunundan — Respublikaçı Xalq Hərəkatının (MRP) lideri Bido Jorj təyin edildi. Sentyabr ayında Qurucu Məclis referendum nəticəsində yeni konstitusiya layihəsini qəbul etdi.

Ədəbiyyat[redaktə | mənbəni redaktə et]

• Jean-Jacques Becker. Histoire politique de la France depuis 1945. Cinquième édition mise à jour. Armand Colin, Paris 1996, ISBN 2-200-01396-5.
• Ernst Weisenfeld. Frankreichs Geschichte seit dem Krieg. Von de Gaulle bis Mitterrand (= Beck’sche schwarze Reihe 218). 2. überarbeitete und ergänzte Auflage. Beck, München 1982, ISBN 3–406-08673-X.
• Les Constitutions de la France depuis 1789 (= GF 228). Présentation par Jacques Godechot. Edition mise à jour au 1er septembre 1995. Garnier-Flammarion, Paris 1995, ISBN 2-08-070228-9.