Daşkənd İslam İnstitutu — Vikipediya

İmam Buxari adına Daşkənd İslam İnstitutu
özb. Imom Buxoriy nomli Toshkent islom instituti
Xəritə
41°20′19″ şm. e. 69°14′18″ ş. u.
Əsası qoyulub 1971-ci il
Ölkə
Ünvan 18-ci Zarkaynar keçidi,47a
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

İmam Buxari adına Daşkənd İslam İnstitutu özb. Imom Buxoriy nomli Toshkent islom instituti/Имом Бухорий номли Тошкент ислом институти) — Daşkənddəki ali mənəvi təhsil müəssisəsidir. SSRİ-də yeganə ali İslam təhsil müəssisəsi idi.

İslam alimlərini, imam-xətibləri, ərəb dili müəllimlərini hazırlayır.

İnstitutun ərazisində bir memarlıq abidəsi - Daşkənd Namazqox məscidi yerləşir.

Yerləşməsi[redaktə | mənbəni redaktə et]

Daşkənd İslam İnstitutunun binası,son görünüşü.

Daşkənd İslam İnstitutu 18-ci Zarkaynar keçidi, 47a ünvanında yerləşir.[1]

Təhsil müəssisəsinin ərazisində bir memarlıq abidəsi - Həzrəti İmam məscid kompleksinin bir hissəsi olan Daşkənd Namazqox məscidi yerləşir.[1]

Tarixi[redaktə | mənbəni redaktə et]

Təhsil müəssisəsi SSRİ-nin ən böyük müsəlman dini xadimi, Orta Asiya və Qazaxıstan Müsəlmanları Ruhani İdarəsinin sədri Ziyauddinxan İbn İşon Babaxanın təşəbbüsü ilə yaradılmışdır. İnstitutun tarixi 1970-ci ildən bəri fəaliyyət göstərən məscidlərin imam-xətibləri üçün hazırlıq kurslarından başlayır. Sonra, 1971-ci ildə, kurslar əsasında ali təhsil müəssisəsi - Ali İslam Məhəd yaradıldı. 1991-ci ildə Daşkənd İslam İnstitutu adlandırıldı. Qurum onsuz da yaradıldıqda, orta əsrlərdə müasir Özbəkistan ərazisində yaşamış görkəmli İslam ilahiyyatçısı, mühəddis İmam əl-Buxarinin adını daşıyırdı.

SSRİ-də institut yeganə ali İslam təhsil müəssisəsi idi. Yalnız Orta Asiya və Qazaxıstanda deyil, həm də ölkənin Avropa hissəsində, Qafqaz bölgəsində və Sibirdə dini qurumlar üçün işçilər yetişdirdi.[1][2]

Hal hazırda institut Özbəkistan Müsəlmanları İdarəsinə tabedir. 2003-cü ildə Özbəkistan Respublikasının Nazirlər Kabineti, institutun məzunlarına bakalavr dərəcəsi diplomu verilməsinə qərar verdi.

Strukturu[redaktə | mənbəni redaktə et]

İnstitutun 4 kafedra var: dini elmlər, ictimai elmlər, təhfiz əl-Quran (Quranı əzbərləmək), dillər.[1]

İnstitutda bir elmi şura, bir tədris və metodiki şura, bir təhsil şurası, bir tələbə şurası var.[1]

Təhsil[redaktə | mənbəni redaktə et]

Daşkənd İslam İnstitutunun tədris proqramları İslam təliminin əsaslarını, din tarixini və nəzəriyyəsini dərindən öyrənməyə, ərəb ədəbiyyatına yiyələnməyə yönəlmişdir.[2]

Dini elmlər kafedrasında: fiqh, əsli dəlillər, hədis, əqidə, müstəlahül-hədis (hədis terminologiyası), təfsir, vacib, xətib kimi sahələr tədris olunur. Sosial elmlər kafedrasında dinlər tarixi, İslam tarixi, məzhəb və İslami hərəkatlar tarixi, Özbəkistan tarixi, fəlsəfə, spiritualizm, sosiologiya, politologiya, iqtisadi nəzəriyyə,ekologiyanın əsasları kimi elmlər yer alır. Təhfiz əl-Quran (Quranı əzbərləmək) kafedrasında ulum əl-Quran (Quran elmləri), qiraət, təcvid və digər sahələr tədris edilir. Dillər kafedrasında ana (özbək), ərəb, fars, ingilis, rus dilləri, ritorika və xəttatlıq sənətləri tədris olunur.[1] Dərslər özbək və ərəb dillərində aparılır.[2]

2015-ci il tarixinə qədər Daşkənd İslam İnstitutunda 60 müəllim, 2008-ci il tarixinə qədər - 43 müəllim çalışıb.[1]

İnstitutu bitirən tələbələr bakalavr diplomu alaraq (2003-cü ildən) İslam alimi, imam-xətibi və ərəb dili müəllimi ixtisası alır.[1]

Resursları[redaktə | mənbəni redaktə et]

Təhsil müəssisəsində 20.000-dən çox kitabın qorunduğu kitabxana var (2008).[1]

Tələbələri[redaktə | mənbəni redaktə et]

2008-ci ilədək Daşkənd İslam İnstitutunda 130-dan çox tələbə təhsil alırdı. Təsis edildiyi 2008-ci ilə qədər təhsil müəssisəsini 1700 nəfər tələbə bitirmişdir.[1]

Məşhur məzunları[redaktə | mənbəni redaktə et]

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. ↑ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Тошкент: энциклопедия. Тошкент: «Ўзбекистон миллий энциклопедияси» Давлат илмий нашриёти. бош таҳрир ҳайъати А. Акромов, Б. Ш. Алимов, М. Н. Аминов ва бошқ. 2008. ISBN 978-9943-07-096-7.
  2. ↑ 1 2 3 Тошкент ислом институти —
  3. ↑ "Скончался шейх Мухаммад Садык Мухаммад Юсуф". UZ24. 2015-03-10. 2015-03-13 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-03-10.
  4. ↑ "Глава Управления мусульман Кавказа отмечает 60-летний юбилей". Агентство Международной информации TREND. 26 августа 2009. 2013-10-20 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-07-09.
  5. ↑ "Герой России Кадыров Ахмат Абдулхамидович". ru:Герои страны. 2015-04-02 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-29-08.
  6. ↑ "Ўзбекистон мусулмонлари идораси раиси, муфтий Усмонхон Алимов". 2021-07-10 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-07-09.
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Daşkənd_İslam_İnstitutu&oldid=6634772"