Dövlətlərdə və territorial ərazilərdə LGBT hüququ — Vikipediya

Eynicinsli münasibətlərin
dünya üzrə hüquqi statusu

Eynicinsli əlaqələr tanınır
(o cümlədən bu qanunun hələ qüvvəyə minmədiyi ölkələr də daxil olmaqla):
  Eynicinsli nigahlar qeydiyyata alınır.
  Digər eynicinsli əlaqələr tanınır (Vətəndaş tərəfdaşlığı).
  Eynicinsli nigahlar tanınır, lakin qeydiyyata alınmır.
  Eynicinsli nigahlar yalnız federal səviyyədə qeydiyyata alınır.
Eynicinsli əlaqələr qadağan deyil:
  Qanunla heç bir formada tənzimlənmir.
  Söz və sərbəst toplaşmaq azadlığının məhdudlaşdırılması.
Eynicinsli əlaqələr kriminallaşdırılmışdır:
  De-yure təqiblərə məruz qalır, lakin de-fakto - deyil.
  Eynicinsli əlaqələrə görə cinayət məsuliyyəti.
  Ömürlük həbs cəzasına kimi azadlıqdan məhrum edilmə.
  Ölüm cəzası.

Lezbiyan, gey, biseksual və transgenderlərin hüquqları — ölkələr üzrə, azadlıqdan məhrum etmə və ölüm cəzasından başlayaraq leqallaşdırılmış eynicinsli nikah və eynicinsli partnyor əlaqələrə kimi bir-birindən kəskin surətdə fərqlənir.

LGBT vətəndaşları ilə bağlı qanunlara daxildir: dövlət tərəfindən eynicinsli münasibətlərin tanınması, açıq şəkildə silahlı qüvvələrdə xidmət etmək hüququ, eynicinsli ailələr tərəfindən uşaqların övladlığa götürülməsi və ya adaptasiyası, immiqrasiya və anti ayrı-seçkilik qanunlarının qəbul edilməsi, LGBT icmasına olan nifrət və cinayətlərin yatırılması və s. Aşağıda verilmiş cədvəllərdə 12 ölkənin adı qalın şriftlə qeyd olunub (bu ölkələrdə eynicinsli əlaqələr ömürlük həbs və ya ölümlə cəzalandırılır):

Afrika[redaktə | mənbəni redaktə et]

Şimali Afrika[redaktə | mənbəni redaktə et]

Ölkə Eynicinsli əlaqələrin leqallaşdırılması Eynicinsli partnyor münasibətləri Eynicinsli nikah Eynicinsli partnyorlar tərəfindən uşaqların övladlığa götürülməsi Açıq şəkildə orduda xidmət etmək imkanı Anti-ayrı seçkilik qanunu Gender kimliyi ilə bağlı qanunlar
Əlcəzair Əlcəzair No İlleqaldır, 2 ilə qədər həbs[1] No No No No[2] No No
Misir Misir No Xüsusi qanunlar mövcud deyil[1][3] No No No No No No
 Liviya Liviya No 3 ilə qədər həbs[2][4] No No No No No No
 Mərakeş
(Qərbi Səhra da daxil olmaqla)
No İlleqal: 3 ilə qədər həbs[2][5] No No No Məlum deyil No Məlum deyil
 Cənubi Sudan No 10 ilə qədər həbs No No 2011-ci ildə Konstitusiya tərəfindən qadağan edilmişdir No No No No
 Sudan No 5 ilə qədər həbs, və ya ölüm hökmü. No No No No No No
 Tunis No 3 ilə qədər həbs[2][6] No No No No No No

Qərbi Afrika[redaktə | mənbəni redaktə et]

Ölkə Eynicinsli əlaqələrin leqallaşdırılması Eynicinsli partnyor münasibətləri Eynicinsli nikah Eynicinsli partnyorlar tərəfindən uşaqların övladlığa götürülməsi Açıq şəkildə orduda xidmət etmək imkanı Anti-ayrı seçkilik qanunu Gender kimliyi ilə bağlı qanunlar
 Benin Yes No No No Məlum deyil No Məlum deyil
 Burkina-Faso Yes No No Konstitusiya tərəfindən qadağan edilmişdi No Məlum deyil No Məlum deyil
 Kabo-Verde Yes No No No Məlum deyil No Məlum deyil
 Kot-d'İvuar Yes No No No Məlum deyil No Məlum deyil
 Qambiya No 14 ilə qədər həbs[7] No No No Məlum deyil No Mlum deyil
 Qana No (k+k)
Yes (q+q)[1]
No No No Məlum deyil No Məlum deyil
 Qvineya No 6 aydan 3 ilə qədər həbs[1] No No No Məlum deyil No Məlum deyil
 Qvineya-Bisau Yes No No No Məlum deyil No Məlum deyil
 Liberiya No No No No Məlum deyil No Məlum deyil
 Mali Yes No No No Məlum deyil No Məlum deyil
 Mavritaniya No Ölüm cəzası No No No Məlum deyil No Məlum deyil
 Niger Yes No No No Məlum deyil No Məlum deyil
 Nigeriya No (k+k)
No (q+q) şəriət qanunun olduğu ərazilərdə
Yes (q+q) şəriət qanunlarından kənar ərazilərdə
No No No Məlum deyil No Məlum deyil
 Seneqal 15px|No 1 aydan 5 ilə qədər həbs No No Məlum deyil No Məlum deyil
 Syerra-Leone No (k+k)
Yes (q+q)[1]
No No No Məlum deyil No Məlum deyil
 Toqo No No No No Məlum deyil No Məlum deyil

Mərkəzi Afrika[redaktə | mənbəni redaktə et]

Ölkə Eynicinsli əlaqələrin leqallaşdırılması Eynicinsli partnyor münasibətləri Eynicinsli nikah Eynicinsli partnyorlar tərəfindən uşaqların övladlığa götürülməsi Açıq şəkildə orduda xidmət etmək imkanı Anti-ayrı seçkilik qanunu Gender kimliyi ilə bağlı qanunlar
 Anqola Yes 2021-ci ildən No No No Məlum deyil

Yes 2021-ci ildən

Məlum deyil
Müqəddəs Yelena adası Müqəddəs Yelena, Askenson və Tristan-da-Kunya adaları Yes Yes Yes 2017-ci ildən Yes 2017-ci ildən Yes Yes Məlum deyil
 Kamerun No 5 ilə qədər həbs No No No Məlum deyil No Məlum deyil
 Mərkəzi Afrika Respublikası Yes No No No Məlum deyil No Məlum deyil
 Çad Yes No No No Məlum deyil No Məlum deyil
 Konqo Demokratik Respublikası Yes No No Konstitusiya tərəfindən qadağan olunmuşdu No Məlum deyil No Məlum deyil
 Ekvatorial Qvineya Yes No No No Məlum deyil No Məlum deyil
 Qabon Yes No No No Məlum deyil No Məlum deyil
 Konqo Respublikası Yes No No No Məlum deyil No Məlum deyil
 Müqəddəs Yelena adası Yes Məlum deyil Yes 2017-ci ildən Yes 2017-ci ildən Yes Yes Məlum deyil
 San-Tome və Prinsipi Yes No No No Məlum deyil No Məlum deyil

Cənubi Afrika[redaktə | mənbəni redaktə et]

Ölkə Eynicinsli əlaqələrin leqallaşdırılması Eynicinsli partnyor münasibətləri Eynicinsli nikah Eynicinsli partnyorlar tərəfindən uşaqların övladlığa götürülməsi Açıq şəkildə orduda xidmət etmək imkanı Anti-ayrı seçkilik qanunu Gender kimliyi ilə bağlı qanunlar
 Botsvana Yes 2019-cu ildən No No No Məlum deyil No Məlum deyil
 Lesoto No (k+k)
Yes (q+q)[1]
No No No Məlum deyil No Məlum deyil
 Namibiya No (faktiki olaraq qanunun icrası heç zaman müşahidə olunmayıb)[1][8] No No No Məlum deyil No Məlum deyil
 Cənubi Afrika Respublikası Yes Yes 1999-cu ildən Yes 2006-cı ildən Yes 2002-ci ildən Yes 1998-ci ildən Yes Bütün növ ayrı-seçkiliyə qarşı Ali Konstitusiya qanunu Yes
 Esvatini No (k+k)
Yes (q+q)[1]
No No No Məlum deyil No Məlum deyil

Şərqi Afrika[redaktə | mənbəni redaktə et]

Ölkə Eynicinsli əlaqələrin leqallaşdırılması Eynicinsli partnyor münasibətləri Eynicinsli nikah Eynicinsli partnyorlar tərəfindən uşaqların övladlığa götürülməsi Açıq şəkildə orduda xidmət etmək imkanı Anti-ayrı seçkilik qanunu Gender kimliyi ilə bağlı qanunlar
 Burundi No2009-cu ildən[9] No No Konstitusiya tərəfindən qadağan olunub. No Məlum deyil No Məlum deyil
 Komor adaları No No No No Məlum deyil No Məlum deyil
 Cibuti Məlum deyil[1] No No No Məlum deyil No Məlum deyil
 Eritreya No No No No Məlum deyil No Məlum deyil
 Efiopiya No No No Məlum deyil No Məlum deyil
 Keniya No (k+k) 14 ilə qədər həbs
Yes (q+q)[1]
No No Konstitusiya tərəfinən qadağan olunmuşdu. No Məlum deyil No Məlum deyil
 Madaqaskar Yes No No No Məlum deyil No Məlum deyil
 Malavi No (k+k)
Yes (q+q)[1]
No No No Məlum deyil No Məlum deyil
 Mavriki No (k+k)
Yes (q+q)[1][10]
No No No Məlum deyil Yes Məlum deyil
 Mozambik Yes No No No Məlum deyil Yes Məlum deyil
 Reyunyon Yes 1791-ci ildən Yes Yes 2013-cü ildən Yes 2013-cü ildən Yes Yes Məlum deyil
 Ruanda Yes No No Konstitusiya tərəfindən qadağan olunub No Məlum deyil No Məlum deyil
 Seyşel adaları No (k+k)
Yes (q+q)
No No No Məlum deyil No Məlum deyil
 Somali No No No No No Məlum deyil
 Uqanda No No No Konstitusiya tərəfindən qadağan olunub No No No No
 Tanzaniya No Ömürlük azadlıqdan məhrumetmə cəzası No No No Məlum deyil No Məlum deyil
 Zambiya No (k+k) 14 ilə qədər həbs
Yes (q+q)[1]
No No No Məlum deyil No Məlum deyil
 Zimbabve No (k+k)
Yes (q+q)[1]
No No No Məlum deyil No Məlum deyil

Qismən tanınmış dövlətlər[redaktə | mənbəni redaktə et]

Ölkə Eynicinsli əlaqələrin leqallaşdırılması Eynicinsli partnyor münasibətləri Eynicinsli nikah Eynicinsli partnyorlar tərəfindən uşaqların övladlığa götürülməsi Açıq şəkildə orduda xidmət etmək imkanı Anti-ayrı seçkilik qanunu Gender kimliyi ilə bağlı qanunlar
 Qərbi Saxara No 3 ilə qədər həbs No No No No No No
 Somalilend No Ömürlük azadlıqdan məhrum etmə cəzasından başlayaraq ölüm hökmünə kimi
No No No No No No

Amerika[redaktə | mənbəni redaktə et]

Şimali Amerika[redaktə | mənbəni redaktə et]

Ölkə Eynicinsli əlaqələrin leqallaşdırılması Eynicinsli partnyor münasibətləri Eynicinsli nikah Eynicinsli partnyorlar tərəfindən uşaqların övladlığa götürülməsi Açıq şəkildə orduda xidmət etmək imkanı Anti-ayrı seçkilik qanunu Gender kimliyi ilə bağlı qanunlar
 Bermud adaları Yes 1994-cü ildən No No Məlum deyil Yes No No
 Kanada Yes 1969-cu ildən Yes Yes 2003-cü ildən Yes Yes 1992-ci ildən[11] YesBütün növ ayrı-seçkiliyə qarşı Ali Konstitusiya qadağası Yes
 Meksika Yes 1872-ci ildən[1] Yes 2007-ci ildən bəzi ştatlarda[12] Yes 2022-ci ildən Yes cütlər üçün — 2010-cu ildən Mexiko şəhərində[12]
Tək insanlar üçün — bütün ölkə ərazisi boyu[13]
Yes Yes 2003-cü ildən[14] No/Yes 2008-ci ildən Mexiko şəhərində
 ABŞ Yes 2003-cü ildən Yes bəzi ştatlarda Yes 2015-ci ildən Yes Yes 2011-ci ildən Yes bəzi ştatlarda Yes bəzi ştatlarda

Mərkəzi Amerika[redaktə | mənbəni redaktə et]

Ölkə Eynicinsli əlaqələrin leqallaşdırılması Eynicinsli partnyor münasibətləri Eynicinsli nikah Eynicinsli partnyorlar tərəfindən uşaqların övladlığa götürülməsi Açıq şəkildə orduda xidmət etmək imkanı Anti-ayrı seçkilik qanunu Gender kimliyi ilə bağlı qanunlar
 Beliz Yes 2016-ci ildən No No No No No No
 Kosta-Rika Yes 1971-ci ildən Yes Yes 2020-ci ildən Yes 2020-ci ildən Неизвестно Yes Yes 2018-ci ildən
 Salvador Yes No No No Yes Yes No
 Qvatemala Yes No No No Неизвестно Yes No
 Honduras Yes 1899-cu ildən[1] No No Konstitusiya tərəfindən qadağan olunmuşdu No Konstitusiya tərəfindən qadağan olunmuşdu No No Məlum deyil
 Nikaraqua Yes 2008-ci ildən No No No Məlum deyil Yes Məlum deyil
 Panama Yes 2008-ci ildən No No No No No Yes 2006-ci ildən

Karib regionu[redaktə | mənbəni redaktə et]

Ölkə Eynicinsli əlaqələrin leqallaşdırılması Eynicinsli partnyor münasibətləri Eynicinsli nikah Eynicinsli partnyorlar tərəfindən uşaqların övladlığa götürülməsi Açıq şəkildə orduda xidmət etmək imkanı Anti-ayrı seçkilik qanunu Gender kimliyi ilə bağlı qanunlar
 Angilya Yes 2000-ci ildən No No No Yes No No
 Antiqua və Barbuda Yes 2022-ci ildən No No No No No No
 Aruba Yes Yes Yalnız Niderlandda imzalanan Yes Yalnız Niderlandda imzalanan No Yes No No
 Baham adaları Yes 1991-ci ildən No No No Yes No No
 Barbados Yes 2022-ci ildən No No No No Yes No
 Britaniya Vircin adaları Yes 2000-ci ildən No No No Yes Yes No
 Kayman adaları Yes 2000-ci ildən Yes 2020-ci ildən No Yes 2020-ci ildən Yes Məlum deyil No
 Kuba Yes 1979-cu ildən Yes 2022-ci ildən Yes 2022-ci ildən Yes 2022-ci ildən No Yes 2019-ci ildən Yes
 Dominika No 10 ilə qədər həbs No No No No No No
 Dominikan Respublikası Yes No No No No No No
 Qrenada No (k+k) 10 ilə qədər həbs
Yes (q+q)
No No No No No No
 Qvadelupa Yes 1791-ci ildən Yes 1999-cu ildən Yes 2013-cü ildən Yes 2013-cü ildən Yes Yes
 Haiti Yes 1986-cı ildən No No No No No No
 Yamayka No (k+k) 10 ilə qədər məcburi əməyə cəlb olunma
Yes (q+q)
No No No No No No
 Martinika Yes 1791-ci ildən Yes 1999-cu ildən Yes 2013-cü ildən Yes 2013-cü ldən Yes Yes
 Montserrat Yes 2000-ci ildən No No No Yes No
 Puerto-Riko Yes 2003-cü ildən Yes 2013-ci ildən Yes 2015-ci ildən Yes 2015-ci ildən Yes 2011-ci ildən Yes Yes
 Sent-Kits və Nevis Yes 2022-ci ildən No No No No No No
 Sent-Lüsiya No (k+k) 10 ilə qədər həbs
Yes (q+q)
No No No No No No
 Sent-Vinsent və Qrenadin No 10 ilə qədər həbs No No No No No No
 Trinidad və Tobaqo Yes 2018-ci ildən No No No No No No
 Törks və Kaykos adaları Yes 2000-ci ildən No No No Yes No
 ABŞ Vircin adaları Yes 1984-cü ildən Yes Yes Yes Yes 2011-ci ildən Yes Yes

Cənubi Amerika[redaktə | mənbəni redaktə et]

Ölkə Eynicinsli əlaqələrin leqallaşdırılması Eynicinsli partnyor münasibətləri Eynicinsli nikah Eynicinsli partnyorlar tərəfindən uşaqların övladlığa götürülməsi Açıq şəkildə orduda xidmət etmək imkanı Anti-ayrı seçkilik qanunu Gender kimliyi ilə bağlı qanunlar
 Argentina Yes 1887-ci ildən[1] Yes Yes 2010-cu ildən.[15] Yes 2010-cu ildən. Yes 2009-cu ildən.[16] No Yes
 Boliviya Yes Yes 2020-cu ildən. No Konstitusiya tərəfindən qadağan olunub No Konstitusiya tərəfindən qadağan olunub Məlum deyil Yes Yes
 Braziliya Yes 1830-cu ildən[1] Yes 2011-ci ildən Yes 2013-cü ildən.[17] Yes Yes Bəzi ştatlarda[18] Yes 2009-cu ildən[19][20]
 Çili Yes 1999-cu ildən[1] Yes 2015-ci ildən Yes 2022-cu ildən. Yes 2022-cu ildən. Yes Yes Yes
 Kolumbiya Yes 1981-ci ildən Yes 2007-ci ildən Yes 2016-cu ildən. Yes 2015-cu ildən. Tək yaşayan insanlara[21] Yes 2009-cu ildən Yes Yes
 Ekvador Yes 1997-ci ildən Yes 2009-cu ildən[22] Yes 2019-cu ildən. No Yes Yes Yes
 Folklend adaları Yes Yes 2005-ci ildən Yes 2017-cu ildən. Yes Yes Yes Məlum deyil
 Fransa Qvianası Yes 1791-ci ildən Yes 1999-cu ildən Yes 2013-cü ildən Yes 2013-cü ildən Yes Yes Məlum deyil
 Qayana No (k+k) Ömürlük həbs cəzası
Yes (q+q)
No No No Məlum deyil No Məlum deyil
 Paraqvay Yes 1880-ci ildən[1] No 1992-ci ildən Konstitusiya tərəfindən qadağan olunmuşdu[23] No 1992-ci ildən Konstitusiya tərəfindən qadağan olunmuşdu[23] No Məlum deyil No Məlum deyil
 Peru Yes 1836–37-ci illərdə[1] No, 2014-cü ilə təklif olunub No No Yes 2009-cu ildən[24] Yes Yes
 Cənubi Georgiya və Cənubi Sandviç adaları Yes Yes 2005-ci ildən No Yes Yes Yes Məlum deyil
 Surinam Yes 1869-cu ildən[1] No No No Məlum deyil Yes 2015-cu ildən. Məlum deyil
 Uruqvay Yes 1934-cü ildən Yes 2008-ci ildən.[25] Yes 2013-cü ildən Yes 2009-cu ildən[26] Yes 2009-cu ildən[27] Yes 2004-cü ildən[28] Yes 2004-cü ildən[28][29]
 Venesuela Yes No, Merida ştatında Yes 2005-ci ildən No, 2014-cü ildə təklif olunub. No No Yes No

Asiya[redaktə | mənbəni redaktə et]

Yaxın Şərq[redaktə | mənbəni redaktə et]

Ölkə Eynicinsli əlaqələrin leqallaşdırılması Eynicinsli partnyor münasibətləri Eynicinsli nikah Eynicinsli partnyorlar tərəfindən uşaqların övladlığa götürülməsi Açıq şəkildə orduda xidmət etmək imkanı Anti-ayrı seçkilik qanunu Gender kimliyi ilə bağlı qanunlar
 Bəhreyn Yes 1976-ci ildən [1] No No No No No No
 İraq Yes 2003-cü ildən No No No No No
 İsrail Yes hüquqi baxımdan 1988-ci ildən[30] Yes Yes Digər ölkələrdə qeydiyyata alınan nikahlar tanınır Yes[31][32] Yes Yes Yes
 İordaniya Yes 1951-ci ildən
No No No Məlum deyil No Məlum deyil
 Küveyt No 21 yaşa kimi — 10 ilə qədər həbs;
21 yaşdan yuxarı — 7 ilə qədər həbs
No No No No No No
 Livan No Qanun faktiki olaraq heç zaman tətbiq edilməyib[1] No No No No No No
 Oman No 3 ilə qədər həbs (Qanun faktiki olaraq heç zaman tətbiq edilməyib) No No No No No No
Qəzzə sektoru No (k+k) 10 ilə qədər həbs
Yes (q+q)
No No No Məlum deyil No No
Fələstin Dövləti Yes 1951-ci ildən[1] No No No Məlum deyil No Məlum deyil
 Qətər No Cərimədən başlayaraq 5 ilə qədər həbs No No No No No No
 Səudiyyə Ərəbistanı No Ölüm cəzası No No No No No No
 Suriya No 3 ilə qədər həbs No No No No No No
 BƏƏ No Ölüm cəzası No No No No No No
 Yəmən No Ölüm cəzası No No No No No No

Mərkəzi Asiya[redaktə | mənbəni redaktə et]

Ölkə Eynicinsli əlaqələrin leqallaşdırılması Eynicinsli partnyor münasibətləri Eynicinsli nikah Eynicinsli partnyorlar tərəfindən uşaqların övladlığa götürülməsi Açıq şəkildə orduda xidmət etmək imkanı Anti-ayrı seçkilik qanunu Gender kimliyi ilə bağlı qanunlar
 Qazaxıstan Yes 1998-ci ildən[1] No No No No No Yes 2009-cu ildən cərrahiyyə yolu ilə cinsin dəyişdirilməsi leqallaşdırılıb[33]
 Qırğızıstan Yes 1998-ci ildən[1] No No No Məlum deyil No No
 Tacikistan Yes 1998-ci ildən[1] No No No Məlum deyil No No
 Türkmənistan No (k+k) 2 ilə qədər həbs
Yes (q+q)[1]
No No No No No No
 Özbəkistan No (k+k) 3 ilə qədər həbs
Yes (q+q)[1]
No No No No No No

Cənubi Asiya[redaktə | mənbəni redaktə et]

Ölkə Eynicinsli əlaqələrin leqallaşdırılması Eynicinsli partnyor münasibətləri Eynicinsli nikah Eynicinsli partnyorlar tərəfindən uşaqların övladlığa götürülməsi Açıq şəkildə orduda xidmət etmək imkanı Anti-ayrı seçkilik qanunu Gender kimliyi ilə bağlı qanunlar
 Əfqanıstan No No No No No No No
 Banqladeş No No No No No No No
 Butan Yes 2021-ci ildən No No No No No No
 Hindistan Yes 2018-ci ildən No No No No No Yes Transgenderlərin passportlarına xüsusi "O" (Other) işarə vurulur
 İran No Ölüm cəzası No No No No No Yes Cərrahiyyə yolu ilə cinsin dəyişdirilməsi leqallaşdırılıb[34]
 Maldiv adaları No Şəriyət qanunları qadağa etməsinə baxmayaraq, faktiki olaraq heç bir zaman tətbiq olunmayıb No No No No No No
 Nepal Yes 2007-ci ildən[1] No No, 2014-cü ilə təklif olunub No Yes Yes Yes
 Pakistan No Ömürlük həbs cəzası No No No No No Yes