İnqolştadt — Vikipediya

İnqolştadt
Ingolstadt
Bayraq Gerb
Bayraq Gerb
48°45′47″ şm. e. 11°25′30″ ş. u.
Ölkə
Tarixi və coğrafiyası
Əsası qoyulub 1200
İlk məlumat 806
Sahəsi
  • 133,35 km² (2016, 31 dekabr 2017)[2][3]
Mərkəzin hündürlüyü 374 m, 376 m, 368 m
Əhalisi
Əhalisi
  • 141.029 nəf. (31 dekabr 2022)[4]
Rəqəmsal identifikatorlar
Telefon kodu 08424, 0841, 08450, 08458, 08459
Poçt indeksi 85049, 85057, 85051, 85053, 85055
Nəqliyyat kodu IN
Digər
ingolstadt.de
Xəritəni göstər/gizlə
İnqolştadt xəritədə
İnqolştadt
İnqolştadt
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

İnqolştadt ( alm. Ingolstadt‎ Ingolstadt, bav. Inglståd, Ingoiståd Inglståd, Ingoiståd ) - Almaniyada, Bavariya əyalətində Dunay çayı üzərində şəhər. Əhalisi təqribən 132.000 nəfər (31 Mart 2015). Yuxarı Bavariyada Münhendən sonra ikinci ən böyük şəhərdir. Münhen, Nürnberq, Auqsburq, Vürtzburq və Regensburqdan sonra Bavariyanın altıncı böyük şəhəridir. 1989-cu ildə şəhərin əhalisi 100 min nəfərə çatdı.

Tarix[redaktə | mənbəni redaktə et]

İlk dəfə İnqolştadt (Ingoldesstadt) adı 6 fevral 806-cı ildə Böyük Karlın oğulları arasında torpaqların bölgüsü haqqında nizamnaməsində qeyd olunur. XIII əsrdə İnqolştadt şəhər statusunu aldı. 1392-1447-ci illərdə Bavariya-İnqolştadt Hersoqluğunun paytaxtı olub.

1570-ci illərdə İngolştadt

1472-ci ildə bu şəhərdə Bavariyada ilk universitet quruldu, sonradan bura əks-islahat mərkəzinə çevrildi. Lüterin dini mübahisələrdə əsas rəqibi Yohann Ek bu universitetin rektoru idi. 1776-cı ildə universitetin hüquq fakültəsinin dekanı Adam Vayshaupt İlluminati ordeni təsis etdi. Universitet 1800-cü ildə bağlandı.

23 aprel 1516 -da İnqolştadtda pivə təmizliyi qanunu (Reinheitsgebot) yayıldı. Bu qanuna görə, yalnız üç komponent həqiqi pivədə ola bilər: su, mayaotu və arpa . Bu, dünyanın ən qədim və hələ də qüvvədə olan qida keyfiyyəti qanunudur.[5]

1549-cu ildə yezuitlər şəhərə çağrıldı. İngolştadtdakı mərkəz Almaniyanın cənubundakı bütün yezuitləri idarə edirdi. XVI əsrdən bəri şəhər bölgənin ən böyük qalasına çevrildi.

Gələcək Sovet Marşalı M. Tuxaçevski və Fransanın gələcək Prezidenti Şarl de Qoll Birinci Dünya Müharibəsi illərində buradakı hərbi əsir düşərgələrində əsir olublar.

1945-ci ilin yanvar-aprel aylarında İnqolştadt (tarixi mərkəz də daxil olmaqla) müttəfiqlərin mütəmadi bombardmanlarına məruz qaldı.

Görməli yerləri[redaktə | mənbəni redaktə et]

  • 14-cü əsrin sonuna aid şəhər qala divarının parçaları.
  • Moritz kilsəsi (1234)
  • 13-cü əsrə aid qala - Bavariyanın ən qədim hersoq qalası
  • Yeni qala (XV əsr)
  • İnqolştadt universitetinin binası (1436-1472)
  • Qotik kafedral Libfrauenmünster (1425-1536)
  • Mariya de Viktoriya kilsəsi - Azam qardaşları tərəfindən tikilən Rokoko şedevri (1732-36)
  • Barok bəzəkli Fransiskan monastırı (1275)

Muzeylər[redaktə | mənbəni redaktə et]

  • Bavariya silah muzeyi (1972) Yeni Qala binasında
  • Birinci Dünya Müharibəsi Muzeyi
  • "Triva Qülləsi" qalasında Bavariya Polisi Muzeyi
  • Alman Tibb Tarixi Muzeyi (1736-cı ildə tikilmiş binada)
  • İnqolştadt şəhərinin muzeyi
  • Audi zavodunun muzeyi (muzey mobil)
  • Beton Sənəti Muzeyi
  • Heykəltəraş Alf Lexnerin muzeyi
  • Marieluise Fleiser və digərlərinin Muzey-Arxivləri.
  • Kelt mədəniyyəti muzeyi

İqtisadiyyat[redaktə | mənbəni redaktə et]

İngolştadt avtomobil sənayesinin böyük bir mərkəzidir. Burada Audi avtomobil şirkətinin və Media Markt pərakəndə satış şəbəkəsinin qərargahı yerləşir.

2014-cü ildə Ingolstadt Alman şəhərlərinin investisiya cəlbediciliyi reytinqində birinci yeri tutdu.

Təhsil[redaktə | mənbəni redaktə et]

  • Katolik Universiteti (1980-ci ildən)
  • Tətbiqi Elmlər Universiteti (1994-cü ildən)

İdman[redaktə | mənbəni redaktə et]

Köhnə şəhər mənzərəsi

Şəhərin idman klubları:

  • "ERK Ingolstadt " hokkey klubu
  • "Ingolstadt 04 " futbol klubu
  • "Ingolstadt Schanzer" beysbol klubu

Əhali[redaktə | mənbəni redaktə et]

Rəsmi əhali sayı 1840—2011: İnqolştadt

(Şəhər ərazisində əhali sayı)[6][7]
Tarix 1840-12-01 1871-12-01 1900-12-01 1925-06-16 1939-05-17 1950-09-13 1961-06-06 1970-05-27 1987-05-25 2011-05-09
Əhali 13.601 18.516 29.511 35.962 43.830 54.615 69.829 85.683 96.071 124.927
İl Sayı
1808 4.817 [8]
1925 26.630 [9]
1950 40.422 [10]
1970 85.683 [11][12]
1975 88.500 [13]
İl Sayı
1987 96.071 [14]
1990 105.489
2000 115.722
2011 126.732
2012 127.886 [15]
İl Sayı
2013 129.136 [15]
2014 131.002 [15]
2015 132.438 [15]
2015 133.323 [16]
2016 133.639 [17][15]
İl Sayı
2017 135.244 [15][3]
2018 137.072
2019 136.981 [18][19]
2021 138.016 [20]
2022 141.029 [4]

Qeydlər[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. ↑ 1 2 archINFORM (alm.). 1994.
  2. ↑ Statistisches Bundesamt (Destatis).
  3. ↑ 1 2 Alle politisch selbständigen Gemeinden mit ausgewählten Merkmalen am 31.12.2018 (4. Quartal). Federal Statistical Office.
  4. ↑ 1 2 Alle politisch selbständigen Gemeinden mit ausgewählten Merkmalen am 31.12.2022 (alm.). DESTATIS, 2023.
  5. ↑ Braugewerbe und Braukunst mitten in Bayern, Ingolstadt, 1997, s.40-52
  6. ↑ Баварское статистическое управление: население (таблица 12111-101r) Arxivləşdirilib 2022-06-06 at the Wayback Machine Bayerisches Landesamt für Statistik – Tabelle 12111-101r: Volkszählung und Bevölkerungsfortschreibung: Gemeinden, Bevölkerung (Volkszählungen und aktuell), Stichtag  (нем.)
  7. ↑ Перепись населения Германии 2011.05.09 Arxivləşdirilib 2014-04-13 at the Wayback Machine Bevölkerung Ergebnisse des Zensus 2011,  (нем.)
    Перепись населения Германии 2011.05.09/xlsx Arxivləşdirilib 2021-05-09 at the Wayback Machine Statistische Ämter des Bundes und der Länder (Erschienen am 28. Mai 2014): Bevölkerung des Zensus 2011 (© Statistisches Bundesamt, Wiesbaden 2014)  (нем.)
  8. ↑ Allerhöchste Verordnung, die Territorial-Eintheilung des Königreichs Baiern betreffend (alm.). // Königlich-Baierisches Regierungsblatt 1808. Vol. 1808, burax. XXXIII.
  9. ↑ Ortschaften-Verzeichnis für den Freistaat Bayern (alm.). / Hrsg.: Bayerisches Landesamt für Statistik M: 1928.
  10. ↑ Amtliches Ortsverzeichnis für Bayern (1952). / red. Bavarian State Office for Statistics and Data Münxen: 1952.
  11. ↑ Amtliches Ortsverzeichnis für Bayern (1978). / red. Bavarian State Office for Statistics and Data Münxen: 1978. S. 11*. 538 s.
  12. ↑ Amtliches Ortsverzeichnis für Bayern (1978). / red. Bavarian State Office for Statistics and Data Münxen: 1978. 538 s.
  13. ↑ Alle politisch selbständigen Gemeinden mit ausgewählten Merkmalen am 31.12.1975. Federal Statistical Office, 2018.
  14. ↑ Amtliches Ortsverzeichnis für Bayern (alm.). / Hrsg.: Bayerisches Landesamt für Statistik M: LfStat, 1991. S. 3. 714 s.
  15. ↑ 1 2 3 4 5 6 https://www.statistikdaten.bayern.de/genesis/online/data?operation=abruftabelleAbrufen&selectionname=12411-001.
  16. ↑ Kleinräumige Statistiken zum 31.12.2015 (alm.). / Hrsg.: Ingolstadt 2016. S. 9. 87 s.
  17. ↑ https://www.destatis.de/DE/ZahlenFakten/LaenderRegionen/Regionales/Gemeindeverzeichnis/Administrativ/Aktuell/05Staedte.html.
  18. ↑ https://www.statistikportal.de/de/produkte/gemeindeverzeichnis. Federal Statistical Office.
  19. ↑ https://www.destatis.de/DE/Themen/Laender-Regionen/Regionales/Gemeindeverzeichnis/Administrativ/04-kreise.html.
  20. ↑ register of German municipalities (4th quarter 2022) (alm.). DESTATIS, 2023.
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=İnqolştadt&oldid=6695393"