Şerif Gören - Vikipedi

Şerif Adak Gören
DoğumŞerif Adak Gören
14 Ekim 1944 (79 yaşında)
MilliyetTürk
Vatandaşlık Türkiye
MeslekSenarist, yönetmen
Etkin yıllar1962-2012
ÖdüllerTüm Liste

Şerif Gören, ya da tam adıyla Şerif Adak Gören, (Yunanca: Σερίφ Γκιορέν Seríf Gkiorén, d. 14 Ekim 1944; İskeçe, Yunanistan -), Türk film yönetmenidir.

Hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]

Çocukluğunun ilk yılları İskeçe’de geçti. 1956 yılında dönemin cumhurbaşkanı Celal Bayar adına verilen bir bursu kazanarak Türkiye'ye geldi ve İstanbul Erkek Lisesi'nde okula başladı. Daha sonra bir tanıdık vasıtasıyla Hürrem Erman'ın sahibi olduğu Erman film stüdyosunda kurgucu olarak iş buldu. Sinemayla ilişkisi on sekiz yaşında, 1962 yılındaki bu tesadüfle başladı.

1966'dan itibaren Yılmaz Güney ile çalışmaya başladı. Bu dönemden itibaren Güney ile birlikte senaryo denemelerine başladı. 1970 yılında Yılmaz Güney’in çevirdiği Canlı Hedef filminde yardımcı yönetmenlik yaptı. Gören'in, yönetmen olarak imza attığı ilk film, 1974 yılında senaryosunu Yılmaz Güney ile birlikte yazdığı Endişe filmidir. Bu film kendisine 12. Antalya Film Festivali'nde en iyi yönetmen, Yılmaz Güney'e ise en iyi senaryo ödülü getirdi.

Gören, Deprem (1976) ve Köprü (1975) gibi filmler çekti. 1981 yılında çekilen, senaryosunu Yılmaz Güney'in yazdığı ve Gören'in Güney ile birlikte yönettiği Yol filmi, 1982'deki Cannes Film Festivali'nde "En İyi Film Ödülü"nü (Altın Palmiye) kazandı. Tarık Akan, Şerif Sezer, Halil Ergün, Necmettin Çobanoğlu gibi önemli oyuncularla çalıştığı bu film, anlatımı ve konusuyla hâlen Türk sinemasının en önemli filmlerinden biri olarak kabul edilmektedir.

Gören, Yol filminden sonra yeni çalışmalar yaptı. Sinema hayatının son döneminde Tomruk, Sen Türkülerini Söyle, Kurbağalar, Yılanların Öcü gibi önemli filmler çekti. 1993 yılında çektiği Amerikalı filminden sonra bir daha film çekmeyeceğini açıkladı. Neden olarak da bu filmin yeterince ilgi görmemesi olarak gösteren Gören, sinema dilinin toplumla uyuşmadığını belirtmiştir.

Amerikalı filminden sonra sinemadan uzak kalsa da son dönemlerde Serseri Aşıklar, Kırık Ayna ve Ah İstanbul adlı dizileri yönetti. Son olarak babasına ithaf ettiği İskeçe 1955 adlı kısa filmi çekti; filmin tamamlanmasından kısa bir süre önce babasının vefat etmesiyle bu filmi babasına izletemedi.

Şerif Gören'in yaşamı ve sineması, Ali Karadoğan'ın 2005 yılında Phoenix Yayınları'ndan çıkan Film Çeviriyorum Abi: Şerif Gören Sinemasında Öykü Söylem ve Tematik Yapı adlı kitabında incelendi.

Bir dönem Antalya Film Festivali jüri başkanlığı yapan Gören, festivalin git gide film şirketleri egemenliğine girdiği ve özgünlüğünü yitirdiği gerekçesiyle 2007 yılında bu görevinden istifa etti.

Sanat hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]

Şerif Gören, 1980 öncesi Türk sinemasına damgasını vuran, Metin Erksan ve Ömer Lütfü Akad'ın başlattığı, Yılmaz Güney'in ise altın çağını yaşattığı toplumsal gerçekçilik akımının ikinci kuşağını oluşturan başlıca yönetmenlerdendir. Kendisinin de her fırsatta dile getirdiği gibi Yılmaz Güney ile olan dostlukları ve işbirlikleri sayesinde deneyimlerinden ve yaratıcılığından daha etkin bir şekilde yararlanma ve bunları çalışmalarında daha iyi bir şekilde kullanma fırsatı bulmuştur.

Gören sinema sektöründe pek çok farklı işte çalışmıştır. Yönetmenlik çalışmalarının dışında senaryo, kurgu, post-prodüksiyon, müzik direktörlüğü ve oyunculuk deneyimleri de yaşamıştır.

Filmlerindeki karakterlerin genelde sistem tarafından yok edilmeye çalışılan ya da sisteme uyum sağlayamayan güçlü karakterler olması, Şerif Gören sinemasının en temel ve ayırıcı özelliklerinden biridir. Gören, sinemasında işlediği konuları kendi zamanındaki güncel sorunlardan alır. Kişinin yaşadığı dünya ile olan psikolojik savaşı, toplumdaki düzensizlikten kaynaklanan ağır yaşam koşulları, göçlerin sebep olduğu kimlik bunlarımları ve kentleşmeden kaynaklanan yabancılık duygusu Şerif Gören'in sıklıkla işlediği konular arasındadır. Gören, sinemanın sanatsal gücünü kullanarak alt tabakanın kendi içinde yaşadığı hayata eğilmiş ve pek çok yer altı hikâyesini sinemayı kullanarak gün yüzüne çıkartmıştır. Kent, göç, kimlik, var oluş ve gelenekler gibi ana temeller üzerinden eserler vermiştir.

Dönemin önde gelen oyuncuları ile çalışan Gören genelde ara rollerde bulunan ve izleyicinin dikkat etmediği pek çok oyuncuya alışmışın dışında roller vererek izleyicinin dikkatini çekmiş bu yönüyle de sinemasına oyuncu ve karakter zenginliği katmıştır.

Gören, dönemin teknik imkânsızlıklarına rağmen filmlerinde kullandığı efektler ile Türk sinemasına pek çok yenilik katmıştır. Ayrıca İstasyon ve Yol filmlerinde en az iki köpeğin ve bir atın gerçekten canlarına kıyılmıştır.

Filmografi[değiştir | kaynağı değiştir]

Filmler[değiştir | kaynağı değiştir]

Yönetmen olarak[değiştir | kaynağı değiştir]

TV dizisi[değiştir | kaynağı değiştir]

Belgeseller[değiştir | kaynağı değiştir]

Ödüller[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  • Kayalı, K., (1994), "Geleneksel Türk Sinemasını Sürdürerek Aşma Eylemi": Şerif Gören, "Yönetmenler Çerçevesinde Türk Sineması", Ankara, Ayyıldız Yay, 187-201.
  • Karadoğan, Ali (2005), "Film Çeviriyorum Abi: Şerif Gören Sinemasında Öykü Söylem ve Tematik Yapı", Ankara, Phoenix Yayınları.

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Şerif_Gören&oldid=32529286" sayfasından alınmıştır